حساسیت جریان نقدی-سرمایه ­گذاری واکنش سرمایه ­گذاری به میزان جریان نقدی تولید شده به وسیله شرکت ‌می‌باشد (فازاری، ۱۹۸۸ ؛ کارپنتر ‌و پترسن ،۱۹۹۵). حساسیت از طریق ضریب تهیه شده به وسیله­ رگرس کردن سرمایه ­گذاری برجریان نقدی با کنترل کردن فرصت­های رشد به وسیله ی کیوتوبین، اندازه -گیری می­ شود (فازاری و همکاران، ۱۹۸۸). این محققان شرکت­های دارای محدودیت­های مالی را در نظر گرفتند که تأمین مالی خارجی برای آن ها بسیار هزینه بر باشد، در این حالت شرکت­ها از وجوه داخلی برای تأمین مالی سرمایه ­گذاری به جای تقسیم سود استفاده ‌می‌کنند. فازاری و همکاران شرکت­های دارای نسبت سود تقسیم پایین را به عنوان شرکت­های دارای محدودیت مالی بیشتر و شرکت­های با نسبت سود تقسیمی بالا را به عنوان شرکت­های دارای محدودیت مالی کمتر طبقه بندی و بیان کردند که سرمایه ­گذاری شرکت­های دارای محدودیت مالی بیشتر، به جریان نقدی نسبت به شرکت­های دارای محدودیت مالی کمتر،حساسیت بیشتری دارد.

به دلایل زیر شرکت­ها وقتی که جریان نقدی بالا است، بیشتر سرمایه گذاری ‌می‌کنند:

۱) وجوه داخلی نسبت به وجوه خارجی کم هزینه تر باشد(محدودیت­های مالی).

۲) مدیران تمایل دارند ‌در مصرف وجوه داخلی افراط کنند (فرضیه جریان نقدی آزاد).

۳) جریان­های نقدی شرکت با فرصت­های سرمایه ­گذاری همبستگی دارد (تئوری کیو، توبین)

دهقانی فیروزآبادی، (۱۳۸۳) در پژوهشی به بررسی”تأثیر شیوه ­های تأمین مالی (انتشار سهام؛ بدهی بلندمدت) بر روی ارزش سهام شرکت­های بورس اوراق بهادار تهران”پرداخت. نتایج حاصل از آزمون فرضیه اول نشان می­دهد که قیمت سهام بعد از افزایش سرمایه کاهش پیدا نمی­کند. ‌بنابرین‏، دیدگاه سرمایه ­گذاران در مقابل تأمین مالی از طریق افزایش سرمایه مثبت است؛ فرضیه دوم: تأمین مالی از طریق اخذ وام موجب افزایش قیمت سهام می­گردد. نتایج حاصل از آزمون فرضیه دوم نشان می­دهد که قیمت سهام بعد از تأمین مالی از طریق اخذ وام افزایش پیدا نمی­کند. عدم حضور فعال مؤسسات مالی غیربانکی در کشور، اخذ

وام و تسهیلات مالی تنها از طریق بانک­ها و برخی نهادهای خاص؛ آن هم با مشکلات و شرایط و سهل­تر بودن تأمین مالی از طریق انتشار سهام نسبت به اخذ وام و برخی دلایل دیگر را ‌می‌توان دلایل احتمالی تفاوت نتایج این نوع تحقیق در بازار سرمایه ایران با بازار سرمایه کشورهای اروپایی و آمریکا دانست.

۲-۲-۲۰-تئوری سلسله مراتب گزینه تأمین مالی

این تئوری بیان می‌کند که شرکت ها در تأمین منابع مالی مورد نیاز خود سلسله مراتب معینی را طی می -کنند. شکل گیری این سلسله مراتب، نتیجه یا پیامد عدم تقارن اطلاعات است. طبق این تئوری ، در مواردی که بین مدیران و سرمایه گذارا ن برون سازمانی، عدم تقارن اطلاعاتی وجود داشته باشد ، مدیران تأمین مالی از محل منابع داخل شرکت را به منابع خارج از شرکت ترجیح می‌دهند : یعنی ابتدا از محل سود انباشته یا اندوخته تأمین مالی می‌کنند ، سپس اگر منابع داخلی تکافو نکرد ، از بین منابع خارج از شرکت ، ابتدا به انتشار کم ریسک ترین اوراق بهادار یعنی اوراق قرضه ( استقراض ) متوسل می‌شوند و در صورتی که استقراض تکافو نکند و به منابع مالی بیشتری نیاز باشد، دست آخر به انتشار سهام مبادرت می ورزند(فرانک و گویال، ۲۰۰۷).

۲-۲- ۲۱ – میزان استفاده از بدهی

یکی از شیو ه های تأمین مالی شرکت ها ، استقراض است . با توجه به اینکه استقراض از خروج ذخایر نقدی داخلی جلوگیری می‌کند ، می توان آن را نوعی ذخایر نقدی منفی به حساب آورد . از طرف دیگر ، شرکتی که مقدار زیادی از منابع مورد نیاز خود را از طریق استقراض تأمین نموده باشد ، در جذب منابع جدید ‌به این شیوه دچار مشکل می شود ، زیرا هر چه میزان استقراض ( اهرم ) شرکتی بالاتر برود ، ریسک ورشکستگی آن شرکت افزایش می‌یابد. افزایش ریسک با افزایش بازده مورد انتظار تأمین کنندگان وجوه همراه است و باعث بالا رفتن هزینه استقراض می شود. ‌بنابرین‏، شرکت هایی که میزان اهرم آنهابیشتر باشد، با مشکلات بیشتری در دستیابی به منابع مالی خارجی مواجه بوده ، چاره ای غیر از اتکا بر منابع داخلی ندارند. بدیهی است که میزان ذخایر نقدی برای چنین شرکت هایی از اهمیت خاصی برخوردار خواهد بود (ارسلان و همکاران ۲۰۰۶، ازکان ۲۰۰۴).

۲-۳- پیشینه تحقیق

۲-۳-۱- پیشینه داخلی تحقیق

گرچه موضوع این پژوهش پیشتردرایران مورد بررسی قرارنگرفته ‌و تحلیلی در این باره ‌وجود نداشته است، اماتلاش می شودتا بابررسی تحلیلی،مقالات نزدیک به موضوع محوری این پژوهش،مرور شوند:

مختاری (۱۳۸۰) در پژوهشی با عنوان ” نقش تئوری ترجیحی بر نحوه تأمین مالی شرکت‌های سرمایه گذاری پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران” نشان داد، بین کسری مالی و اندازه شرکت با تأمین مالی خارجی ( بدهی و سهام ) رابطه مثبت و معناداری وجود دارد . همچنین بین سودآوری و تأمین مالی خارجی ، رابطه معکوس و معناداری وجود دارد . ‌بنابرین‏ ، وی ‌به این نتیجه رسید که شرکت­های سرمایه ­گذاری برای تأمین مالی خود از نظریه ترجیحی تبعیت می­نمایند.

باقرزاده ( ۱۳۸۲ ) تحقیقی «پیرامون تبیین الگوی ساختار سرمایه شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار » انجام داد. نتایج این تحقیق ، اگرچه پیش‌بینی تئوری سلسله مراتب گزینه های تأمین مالی و فرضیه دوم تقارن اطلاعاتی را تأیید نمی کند ، اما به نظر می‌رسد شرکت های عضو بورس تهران در تأمین منابع مالی مورد نیازخود، در عمل سلسله مراتب گزینه های تأمین مالی را طی می‌کنند. علاوه بر این شرکت های عضو بورس اوراق بهادار تهران ، در تأمین منابع مالی مورد نیاز از خارج شرکت، استقراض رابه انتشار سهام ترجیح می‌دهند. ‌بنابرین‏ یافته های این تحقیق ، پیش‌بینی تئوری توازن پایدار ساختار سرمایه را تأیید، اما پیش‌بینی تئوری سلسله مراتب گزینه های تامین مالی را تأیید نمی­کند.

حسین پور (۱۳۸۴) در پژوهشی با عنوان “بررسی رابطه بین عوامل مؤثر بر حساسیت سرمایه ­گذاری- جریان نقدی در شرکت­های پذیرفته شده در بورس اوراق­ بهادار تهران”به بررسی رابطه بین اندازه، ارزش افزوده، درصد سود تقسیمی، سابقه فعالیت شرکت و “حساسیت سرمایه ­گذاری جریان نقدی ” پرداخت. وی با بررسی ۸۴ شرکت طی یک دوره پنج ساله ۱۳۷۹ تا ۱۳۸۳، دریافت که بین اندازه، ارزش افزوده، نسبت سود تقسیمی شرکت و حساسیت سرمایه گذاری- جریان نقدی ارتباط مثبت وجود دارد، ولی بین سابقه فعالیت شرکت و حساسیت سرمایه ­گذاری – جریان نقدی رابطه­ای وجود ندارد. مطالعه آن­ها، کارایی معیار های سنتی محدودیت مالی را ارزیابی نمود.

رضاییان ( ۱۳۸۴) درباره تأثیر ویژگی­های شرکت­ها بر ساختار سرمایه (اهرم مالی) تحقیقی انجام داده است. نتایج حاصل از تحقیق نشان می­دهد که اندازه یک شرکت از مهم­ترین پارامترهای تاثیرگذار بر تعدیل و یا انتخاب تصمیمات تأمین مالی محسوب می­گردد.