ترس و اضطراب بدون تناسب با خطر واقعی به طور منفی ارزیابی شدن یا نتایج این گونه ارزیابی های منفی، باشد (ملاک ه). گاهی اوقات، اضطراب ممکن است بیش از حد نباشد، زیرا با خطر واقعی همراه است (همانند مورد اذیت و آزار دیگران قرار گرفتن). با این وجود، افراد با اختلال اضطراب اجتماعی اغلب پیامدهای منفی موقعیت های اجتماعی را بیش تخمین می‌زنند، هرچند که قضاوت بدون تناسب بودن باید توسط بالینگر انجام داده شود. در قضاوت برای بدون تناسب بودن، باید بافت اجتماعی فرهنگی در نظر گرفته شود. برای مثال در برخی فرهنگ ها، رفتاری ممکن است از نظر اجتماعی اضطراب برانگیز باشد در حالی که در برخی دیگر از فرهنگ ها به عنوان یک رفتار مناسب در موقعیت اجتماعی در نظر گرفته شود.

طول مدت آشفتگی باید بیشتر از ۶ ماه باشد (ملاک و). این معیار کمک می‌کند تا این اختلال را از ترس های اجتماعی گذرا که بین مردم به وِیژه کودکان، معمول است، متمایز شود. با این وجود معیار طول مدت باید به عنوان یک راهنمایی کلی، با درجاتی از انعطاف، در نظر گرفته شود. ترس، اضطراب، اجتناب باید به طور معنادار در مواجهه با مسایل روزمره زندگی فرد، عملکرد شغلی و تحصیلی، یا فعالیت ها و روابط اجتماعی بروز پیدا کند و یا از نظر بالینی به طور معنادار باعث اختلال و آشفتگی در عملکرد اجتماعی، شغلی یا دیگر حیطه های مهم زندگی شود( ملاک ز). برای مثال افرادی که از صحبت کردن در جمع می ترسند، اگر به طور روزمره با این فعالیت مواجه نشود و اگر فرد به طور معنادار درباره آن آشفته نشود، ممکن است تشخیص اختلال اضطراب اجتماعی را نگیرد. با این وجود، اگر افراد از موقعیت های شغلی و تحصیلی که مورد نیاز است به خاطر علایم اضطراب اجتماعی، اجتناب یا غفلت کند، ملاک ز محقق می شود.

جدول ۲-۲: ملاک های تشخیصی DSM-5 برای اختلال اضطراب اجتماعی الف) ترس و اضطراب مشخص درباره یک یا چند موقعیت اجتماعی که ممکن است افراد توسطدیگران مورد ملاحظه قرار بگیرند. به عنوان مثال تعاملات اجتماعی( از جمله مکالمه یا ملاقات داشتن با افراد نا آشنا)، مورد مشاهده قرار گرفتن( از جمله خوردن یا آشامیدن)، و انجام دادن کاری در مقابل دیگران( سخنرانی کردن).

توجه: در کودکان، اضطراب باید در محیط های همسالان بروز پیدا کند و تنها در مقابل بزرگسالان را شامل نمی شود.

ب) افراد نگران هستند که به گونه ای عمل کند که علایم اضطراب وی را مشخص شود و به طور منفی مورد ارزیابی قرار بگیرد( مانند اینکه تحقیر یا شرمساری خواهد شد، دیگران را برنجانند یا مورد طرد آن ها قرار بگیرند).

ج) موقعیت های اجتماعی اغلب ترس و اضطراب بسیاری را برمی انگیزد.

توجه: در کودکان، ترس و اضطراب ممکن است به وسیله گریه، کج خلقی، انزوا، در آویختن، خجالت زدگی، یا صحبت نکردن در موقعیت های اجتماعی بروز پیدا می‌کند.

د) از موقعیت های اجتماعی اجتناب می شود یا با ترس و اضطراب بسیاری تحمل می شود.

ذ) ترس و اضطراب بی تناسب با خطر واقعی است که موقعیت اجتماعی در بافت اجتماعی فرهنگی دارد.

ر) ترس، اضطراب، اجتناب به طور مداوم است و به مدت ۶ ماه یا بیشتر ادامه داشته باشد.

ز) ترس، اضطراب، اجتناب از نظر بالینی باعث اختلال و آشفتگی های بسیاری در حوزه عملکرد اجتماعی، شغلی و یا دیگر حوزه های مهم می شود.

ه) ترس، اضطراب، اجتناب مربوط به تاثیرات فیزیولوژیکی مواد( از جمله سومصرف دارو، مواد مخدر) یا دیگر شرایط پزشکی نباشد.

و) ترس، اضطراب، اجتناب توضیح بهتری توسط علایم سایر اختلال های روانی از جمله اختلال وحشت زدگی، اختلال بدشکلی بدنی، یا اختلال های طیف اتیسم^[۶۵]، نداشته باشد.

ی) اگر سایر شرایط پزشکی ( از جمله بیماری پارکینسون^[۶۶]، چاقی، بدشکلی در اثر سوختگی یا صدمه) وجود داشته باشد، ترس، اضطراب، اجتناب به طور واضح غیر مرتبط باشد یا بسیار شدیدتر باشد.

به طور خاص اگر:

فقط عملکردی: اگر ترس به صحبت کردن و عمل کردن در جمع محدود بشود.

الف) ترس و اضطراب مشخص درباره یک یا چند موقعیت اجتماعی که ممکن است افراد توسطدیگران مورد ملاحظه قرار بگیرند. به عنوان مثال تعاملات اجتماعی( از جمله مکالمه یا ملاقات داشتن با افراد نا آشنا)، مورد مشاهده قرار گرفتن( از جمله خوردن یا آشامیدن)، و انجام دادن کاری در مقابل دیگران( سخنرانی کردن).

توجه: در کودکان، اضطراب باید در محیط های همسالان بروز پیدا کند و تنها در مقابل بزرگسالان را شامل نمی شود.

ب) افراد نگران هستند که به گونه ای عمل کند که علایم اضطراب وی را مشخص شود و به طور منفی مورد ارزیابی قرار بگیرد( مانند اینکه تحقیر یا شرمساری خواهد شد، دیگران را برنجانند یا مورد طرد آن ها قرار بگیرند).

ج) موقعیت های اجتماعی اغلب ترس و اضطراب بسیاری را برمی انگیزد.

توجه: در کودکان، ترس و اضطراب ممکن است به وسیله گریه، کج خلقی، انزوا، در آویختن، خجالت زدگی، یا صحبت نکردن در موقعیت های اجتماعی بروز پیدا می‌کند.

د) از موقعیت های اجتماعی اجتناب می شود یا با ترس و اضطراب بسیاری تحمل می شود.

ذ) ترس و اضطراب بی تناسب با خطر واقعی است که موقعیت اجتماعی در بافت اجتماعی فرهنگی دارد.

ر) ترس، اضطراب، اجتناب به طور مداوم است و به مدت ۶ ماه یا بیشتر ادامه داشته باشد.

ز) ترس، اضطراب، اجتناب از نظر بالینی باعث اختلال و آشفتگی های بسیاری در حوزه عملکرد اجتماعی، شغلی و یا دیگر حوزه های مهم می شود.

ه) ترس، اضطراب، اجتناب مربوط به تاثیرات فیزیولوژیکی مواد( از جمله سومصرف دارو، مواد مخدر) یا دیگر شرایط پزشکی نباشد.

و) ترس، اضطراب، اجتناب توضیح بهتری توسط علایم سایر اختلال های روانی از جمله اختلال وحشت زدگی، اختلال بدشکلی بدنی، یا اختلال های طیف اتیسم^[۶۷]، نداشته باشد.

ی) اگر سایر شرایط پزشکی ( از جمله بیماری پارکینسون^[۶۸]، چاقی، بدشکلی در اثر سوختگی یا صدمه) وجود داشته باشد، ترس، اضطراب، اجتناب به طور واضح غیر مرتبط باشد یا بسیار شدیدتر باشد.

به طور خاص اگر:

فقط عملکردی: اگر ترس به صحبت کردن و عمل کردن در جمع محدود بشود.

۲-۲-۳-۲ تصریح کننده های اختلال اضطراب اجتماعی

ترس شدید و غیر منطقی از مورد بررسی قرار گرفتن و یا انجام دادن کارهایی در مقابل افراد غریبه، اصلی ترین ویژگی نشان دهنده اختلال اضطراب اجتماعی می‌باشد( موزینا^[۶۹] و ال سایچ^[۷۰]، ۲۰۰۱). اختلال اضطراب اجتماعی در DSM-4-TR با عنوان هراس اجتماعی شناخته می شد. اصطلاح اختلال اضطراب اجتماعی در DSM-5به خاطر نافذتر بودن و مشکلات و اختلال های بیشتری که نسبت به دیگر هراس ها، در فعالیت های بهنجار ایجاد می کرد، گذاشته شد( کرینگ و همکاران، ۲۰۱۲).