در پایان چنین بنظر می‌رسد که، تشویق همانند تنبیه معمولا تا مدتی می‌تواند افراد را وادارد که آنچه را می‌خواهیم انجام دهند، ولی تحقیقات انجام شده و مشاهدات صورت پذیرفته نشان می‌دهند که تشویق ها و پاداش ها، چیزی جز یک پیروی کوتاه مدت را در پی ندارد.

پشینه پژوهش های انجام شده

پیشینه پژوهش های انجام شده در ایران:

کاشانی(۱۳۵۴)، در تحقیقی تحت عنوان “بررسی عوامل ایجاد تمایل برای مطالعه کودکان ایرانی” با حجم نمونه ۴۰۰ نفر، به نتایج زیر دست یافت:

1. با وجود اینکه آموزش رسمی مدرسه ای نسبت به آموزش خارج از مدرسه، موقعیت موثرتری دارد ولی امروز وسایل ارتباط جمعی جهت ارائه مجموعه های متنوع و نقل اطلاعات، ابزار مهمی می‌باشد.

این وسایل تربیت، “خودآموزی” را به دنبال دارد. نقش وسایل ارتباط جمعی در ترغیب افراد به مطالعه بخصوص در کودکان به آسانی قابل مشاهده است.

1. 1. یکی از علل عدم تمایل به مطالعه، نداشتن محل مناسب برای مطالعه اعم از منزل و مدرسه می‌باشد. شکی نیست که محل مطالعه بر حسب اینکه مجهز، آرام و رضایت بخش باشد یا پر سر و صدا و شلوغ، در لذت مطالعه کودکان تاثیر فراوان دارد.

1. 1. اگر خانواده فرصت کافی برای مطالعه داشته باشند و والدین خودشان کتاب بخوانند به راحتی می‌توانند کودکان خود را وادار به کتاب خواندن نمایند.

1. 1. میزان سواد والدین در تمایل فرزندشان به مطالعه مؤثر بوده است ولی آنچه این بررسی نشان می‌دهد، بی سوادی و عدم مطالعه اولیاء سبب روی نیاوردن کودکان به مطالعه به طور صد در صد نشده.

1. 1. زیاد بودن تکالیف درسی دانش آموزان و طوطی وار بودن آن ها، در هنگام تحصیل اصولا برای کودکان ایرانی وقتی برای مطالعه نمی گذارد و از طرفی بعضی از مدارس تا محل سکونت دانش آموزان فاصله زیادی دارد و باعث تلف شدن وقت دانش آموزان می شود.

1. دانش آموزان هنوز راه خود را در تشخیص کتاب های مناسب با ظرفیت فکری و سنی خود نیافته اند و یا اینکه روش صحیح مطالعه و گزینش کتاب مناسب به آن ها آموخته نشده است.

امینیان(۱۳۷۳)، با انجام تحقیقی روی دو گروه از دانشجویان موفق و نا موفق دانشگاه علوم پزشکی یزد، شیوه های مطالعه و یادگیری را مورد مقایسه قرار داد. در این پژوهش تعداد آزمودنی ها در دو گروه موفق ۴۶ نفر و ناموفق ۴۵ نفر بوده اند. نتایج این پژوهش همبستگی مثبت و معنی داری بین شیوه های یادگیری و معدل نشان داده است و از نظر شیوه های مطالعه و یادگیری نیز تفاوت معنی داری بین این دو گروه وجود داشت که این تفاوت به نفع گروه موفق بوده است.

شیخی(۱۳۷۴)، در تحقیقی تحت عنوان “بررسی عوامل مؤثر در علاقه مندی دانش آموزان به مطالعه غیر درسی و درسی در شهر همدان” به نتایج زیر دست یافت:

1. 1. بین سواد والدین و میزان مطالعه دانش آموزانارتباط تنگاتنگی وجود دارد.

1. تشویق والدین عامل بسیار مهمی در ایجاد عادت به مطالعه در دانش آموزان است.

عسگری(۱۳۷۴)، در تحقیقی با عنوان “بررسی و مقایسه علل عدم گرایش به مطالعه در نوجوانا دوره راهنمایی منطقه ۹ تهران” با حجم نمونه ای به تعداد ۲۰۰ دانش آموز (۱۰۰نفر دختر و ۱۰۰ نفر پسر) به نتایج زیر دست یافت:

1. 1. نوع نگرش والدین نسبت به امر مطالعه و تشویق به مطالعه از طرف والدین در گرایش نوجوانان به مطالعه نقش دارد.

1. 1. رسانه های گروهی می‌توانند نقش بالایی در ایجاد علاقه به مطالعه در نوجوانان داشته باشند در حالی که ۴۳ درصد جامعه آماری معتقد بودند که عملکرد رسانه ها می‌تواند در گرایش آن ها نقش داشته باشد. ‌بنابرین‏ معلوم می‌گردد که عملکرد رسانه ها می‌تواند در گرایش نوجوانان به مطالعه نقش داشته باشد.

1. 1. با توجه به نتایج حاصل از جامعه آماری، دانش آموزان از روش های مطالعه و چگونه مطالعه کردن آگاهی ندارند، لذا نتیجه می گیریم که “عدم اطلاع نوجوانان از روش های مطالعه و چگونه مطالعه کردن” در عدم گرایش آن ها نقش دارد.

1. والدین برای گذراندن اوقات فراغت به تماشای تلویزیون می پردازند . ‌بنابرین‏ نتیجه می گیریم که چگونگی گذراندن اوقات فراغت می‌تواند در عدم گرایش نوجوانان به مطالعه نقش داشته باشد.

استفاده از رادیو و تلویزیون نیاز به مطالعه را کاهش نمی دهد و همچنین زمان استفاده از رادیو و تلویزیون هم درصد بالایی را نشان نمی دهد. پس نمی توان گفت که استفاده از رادیو و تلویزیون در عدم گرایش نوجوانان به مطالعه نقش دارد.

بابانژاد(۱۳۷۵)، در تحقیقی تحت عنوان “بررسی و مقایسه شیوه های رایج مطالعه و اثر آن در پیشرفت تحصیلی دانش آموزان متوسطه شهرستان بابل” با حجم نمونه ای به تعداد ۴۸۰ نفر(۲۴۰ نفر دختر و ۲۴۰ نفر پسر)، به نتایج زیر دست یافت:

نتایج تحقیق نشان داد که بین پیشرفت تحصیلی و شیوه های مطالعه همبستگی مثبت وجود دارد و این رابطه از نظر آماری معنی دار است. دانش آموزان موفق در مقایسه با دانش آموزان نا موفق شیوه های مطالعه موثرتری دارند، همچنین دانش آموزان دختر در مقایسه با دانش آموزان پسر از شیوه های مطالعه بهتری سود می جویند.

تحقیق دیگری توسط آب روش(۱۳۷۷)، با عنوان “رابطه بین روش های مطالعه با پیشرفت تحصیلی و ویژگی های شخصیتی دانش آموزان سال دوم راهنمایی شهرستان بوشهر” صورت گرفت و نتایج زیر حاصل شد:

1. 1. در روش مطالعه بین دانش آموزان دختر و پسر برونگرا و درونگرا اختلاف معناداری وجود ندارد.

1. نوع شیوه انتخابی مطالعه در پیشرفت تحصیلی دانش آموزان مؤثر است و رابطه بین آن ها معنی دار است.

لطفی(۱۳۷۹)، در پژوهشی با عنوان “راه های ترغیب دانش آموزان سال اول متوسطه شهر تهران به مطالعه” به قصد بررسی چهار متغیر عمده۱) تاثیر تشویق والدین بر مطالعه دانش آموزان۲) نگرش کلی معلمین ‌در مورد روش های ارائه درس۳) متون و تکالیف درسی۴) شرایط و امکانات محیط آموزشی، با جامعه آماری ۲۸۰ نفر. در نهایت اهم نتایج حاصل از بررسی فرضیه‌ها بدین شرح است:

1. 1. بین تشویق والدین وعلاقه مندی دانش آموزان به مطالعه ارتباط وجود دارد.

1. 1. بین میزان استفاده دبیران از روش های فعال تدریس با علاقه مندی دانش آموزان به مطالعه رابطه وجود دارد.

1. 1. محتوای کتب درسی در دانش آموزان انگیزه مطالعه ایجاد می‌کند.

1. 1. بین ارجاع دانش آموزان به خواندن منابع غیر درسی و علاقه مندی آنان به مطالعه رابطه وجود دارد.

1. 1. بهره مندی دانش آموزان از امکانات آموزشی درون و بیرون مدرسه در آنان انگیزه مطالعه را ایجاد می‌کند.

1. شرکت در مسابقه های علمی و درسی در تقویت انگیزه های مطالعه تاثیر دارد.

فاضل(۱۳۷۹)، در پژوهشی با عنوان “بررسی نوع و میزان مطالعات غیر درسی دانش آموزان دوره متوسطه و شناسایی عوامل مؤثر بر آن از نظر دانش آموزان در شهرستان شهر رضا در سال تحصیلی ۷۹-۷۸” در نمونه ای به حجم ۴۰۰ نفر (۲۰۰ دختر و ۲۰۰ پسر) به نتایج زیر دست یافت: