آمار روزافزون کودکان طیف اختلال اتیسم، نیاز به حمایت اجتماعی مادران کودکان اتیسم با توجه به فشار روانی که ایشان در تمامی مراحل ،پیش، حین و پس از تشخیص اختلال فرزندانشان متحمل می‌شوند ،وقلت پژوهش های انجام شده در این حیطه در سطح شهر بندرعباس، پژوهشگر را برآن داشت که در خصوص سلامت روان و سازگاری زناشویی مادران کودکان اتیسم در مقایسه با مادران کودکان عادی به تحقیق بپردازد.

۱- ۴ هدف­های تحقیق

۱-۴-۱ هدف اصلی

مقایسه سلامت روان و سازگاری زناشویی مادران کودکان اتیسم و مادران کودکان عادی ۵ تا ۱۲ سال شهر بندرعباس.

۱-۴-۲ هدف­های فرعی

1. مقایسه­ سلامت روان مادران دارای فرزند عادی و اتیسم

۱-۱- مقایسه­ نشانه­ های جسمانی مادران دارای فرزند عادی و اتیسم

۱-۲- مقایسه­ علائم اضطراب مادران دارای فرزند عادی و اتیسم

۱-۳- مقایسه­ اختلال در کنش اجتماعی مادران دارای فرزند عادی و اتیسم

۱-۴ مقایسه­ علائم افسردگی مادران دارای فرزند عادی و اتیسم

1. مقایسه­ سازگاری زناشویی مادران دارای فرزند عادی و اتیسم

۲-۱- مقایسه­ رضایت زناشویی مادران دارای فرزند عادی و اتیسم

۲-۲- مقایسه­ همبستگی زناشویی مادران دارای فرزند عادی و اتیسم

۲-۳- مقایسه­ توافق زناشویی مادران دارای فرزند عادی و اتیسم

۲-۴- مقایسه­ ابراز محبت مادران دارای فرزند عادی و اتیسم

• 1. فرضیه ‏های تحقیق:

فرضیه‏ی اصلی

بین سلامت روان و سازگاری زناشویی مادران کودکان اتیسم و مادران کودکان عادی ۵ تا ۱۲ سال شهر بندرعباس تفاوت وجود دارد.

فرضیه ‏های فرعی:

۱- بین سلامت روان مادران دارای فرزند عادی و اتیسم تفاوت وجود دارد.

۱-۱- بین نشانه­ های جسمانی مادران دارای فرزند عادی و اتیسم تفاوت وجود دارد.

۱-۲- بین علائم اضطراب مادران دارای فرزند عادی و اتیسم تفاوت وجود دارد.

۱-۳- بین اختلال در کنش اجتماعی مادران دارای فرزند عادی و اتیسم تفاوت وجود دارد.

• 1. بین علائم افسردگی مادران دارای فرزند عادی و اتیسم تفاوت وجود دارد.

۳- بین سازگاری زناشویی مادران دارای فرزند عادی و اتیسم تفاوت وجود دارد.

۲-۱- بین رضایت زناشویی مادران دارای فرزند عادی و اتیسم تفاوت وجود دارد.

۲-۲- بین همبستگی زناشویی مادران دارای فرزند عادی و اتیسم تفاوت وجود دارد.

۲-۳- بین توافق زناشویی مادران دارای فرزند عادی و اتیسم تفاوت وجود دارد.

۲-۴- بین ابراز محبت مادران دارای فرزند عادی و اتیسم تفاوت وجود دارد.

۱-۶ معرفی متغیرهای پژوهش

سلامت روان- سازگاری زناشویی

۱-۷ تعاریف اصطلاحات

۱-۷-۱ تعاریف مفهومی

سلامت روان: سلامت روانی اصطلاحی است که برای توصیف سطوح شناختی و هیجانی و رفاه و آسایش و نیز عدم وجود اختلال روانی به کار می­رود. طبق دیدگاه کل­نگر و روان­شناسی مثبت­نگر سلامت روانی دربرگیرنده­ی توانایی فرد برای لذت بردن از زندگی، ایجاد تعادل بین فعالیت­های زندگی و کوشش برای رسیدن به بهبودپذیری روانی است (نس، ۲۰۰۵).

سلامت روان عبارت است از سازش با فشارهای مکررو روزمره ی زندگی هر فرد ،به طوری که بتواند فرد را با محیط سازگار نمایدو به حل تعارضات و کشمکش های درونی و پذیرش یا پیروی از سرنوشت و تقدیر بپردازد (هوگان^[۲۷]،۱۹۷۶).

سازگاری زناشویی: سازگاری زناشویی وضعیتی است که در آن زن و شوهر در بیشتر مواقع احساس خوشبختی و رضایت از همدیگر دارند. روابط رضایت بخش بین زوجین از طریق علاقه متقابل، مراقبت از همدیگر و پذیرش و تفاهم یکدیگر است (خدابخش، ۱۳۸۲).

۱-۷-۲ تعاریف عملیاتی

سلامت روان: در این پژوهش نمره­ی به دست آمده از طریق پرسشنامه سلامت روانی گلدبرگ (GHQ) ‌می‌باشد.

سازگاری زناشویی: نمره حاصل از پرسشنامه سازگاری زناشویی که شامل چهار حیطه (رضایت زناشویی- همبستگی زناشویی- توافق زناشویی- ابراز محبت) ‌می‌باشد.

فصل دوم

پیشینه­ تحقیق

۲-۱ پیشینه­ نظری

۲-۱-۱ اتیسم

اتیسم طیفی از اختلالات است. در اصطلاح کلی، ‌به این معنی است که فرد می ­تواند دارای یک اتیسم خفیف یا خیلی شدید باشد. در بالاترین انتهای طیف سندرم آسپرگر وجود دارد، که بعضی از اوقات سندرم پروفسور کوچک نامیده می شود. پایین ترین انتهای طیف اغلب اتیسم کلاسیک نامیده می شود که معمولا همراه با عقب ماندگی ذهنی است. در بین این طیف انواع اختلالات نافذ رشد شامل سندرم رشد اختلال فروپاشنده دوران کودکی، اختلال نافذ رشدغیر اختصاصی وجود دارد (گریر و آفیت، ۲۰۰۹).

اُتیسم اختلال رشد ذهنی پیچیده­ای ‌می‌باشد که معمولا در ۳ سال اول زندگی شخص ممکن است بروز کند. به نظر می­رسد که یک اختلال در سیستم عصبی که باعث عدم عملکرد صحیح مغز می­ شود در ایجاد این بیماری مؤثر می‌باشد­. این اختلال در بیماران اُتیستیک باعث می­ شود که مغز نتواند در زمینه رفتارهای اجتماعی و مهارت‌های ارتباطی به درستی عمل کند. کودکان و بزرگسالان اُتیستیک در زمینه ارتباط کلامی و غیر کلامی‍، رفتارهای اجتماعی، فعالیت­های سرگرم کننده و بازی دارای مشکل می‌باشند. اُتیسم یکی از پنج بیماری می‌باشد که در مجموع به آن ها اختلالات نافذ رشد می‌گویند. این پنج بیماری عبارتند از: اُتیسم، اختلال آسپرگر، اختلال عدم تمرکز دوران کودکی، اختلال رِت، و اختلالات نافذ رشد که با معیارهای بیماری های ذکر شده مطابقت ندارند. هر کدام از این بیماری­ها دارای معیارهای شناخت خاص خود هستند که توسط انجمن روانشناسی آمریکا مشخص شده اند. در بیماری های طیف پی دی دی، اُتیسم بیشترین تعداد را دارا می‌باشد که تقریبا بین ۲ تا ۶ کودک از هر ۱۰۰۰ کودک به آن دچار می‌شوند. این بدین معنا است که در کشوری مانند ایران با جمعیت حدود ۷۰ میلیون نفر احتمال می­رود حدود ۲۸۰ هزار بیمار اُتیستیک وجود داشته باشند و فراموش نکنید که این تعداد هر روز در حال رشد می‌باشد. طبق مطالعات انجام شده توسط وزارت آموزش و سایر سازمان های دولتی آمریکا، اُتیسم در این کشور با نرخ رشدی برابر با ۱۰ تا ۱۷ درصد در حال ازدیاد است. در سایر کشورها نیز مانند کشور ما این بیماری در حال رشد نگران کننده ­ای است که متأسفانه حرکت جدی از طرف سازمان­ های مسئول در جهت شناساندن این بیماری به جامعه و موارد لازم انجام نشده است (دوجا و رابرت، ۲۰۰۶).

اُتیسم در سراسر دنیا دیده می­ شود و فقط در پسران بیشتر از دخترها مشاهده شده است. به عبارت دیگر نژاد، مکان زندگی، میزان سواد، وضعیت مالی، نوع اعتقاد، شیوه زندگی، و. . . هیچ کدام تأثیری در شانس بروز اُتیسم ندارند (دوجا و رابرت، ۲۰۰۶).

۲-۱-۱-۱ نشانه های عمومی بیماری اُتیسم: