افزایش از راه های مختلف می تواند محقق شود ، اهم موارد مربوط به افزایش سرمایه عبارتند از :
-
- از محل مطالبات حال شده سهامداران قبلی مربوط به سود سهام شرکت
-
- از محل آورده های نقدی سهامداران قبلی
-
- از محل اندوخته ها و سود تقسیم نشده سالهای قبل
۲-۱۲ مزایای سهام جایزه :
معمولاً شرکت های در زمان انقضای دوره پرداخت سود نقدی ، به دلیل کمبود نقدینگی یا حفظ منابع نقدی موجود ، برای تامین سود متعلق به هر سهم ، به جای پرداخت نقدی اقدام به دادم سهام جایزه یا سود سهمی می نماید و از این طریق افزایش سرمایه می دهند که این همان افزایش سرمایه از محل مطالبات حال شده سهامداران در آخرین روز مهلت پرداخت سود سهام است که فرمول آن به شرح ذیل می باشد :
( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )
در این فرمول تعداد سهام افزایش یافته از طریق اندوخته ها یا سود انباشته است . از مجموعه فرمولها می توان بازده کل سهام را نسبت به اولین قیمت و آخرین قیمت به ترتیب فرمولهای زیر محاسبه کرد :
سایر مزایای سهام شامل سهام جایزه ، حق تقدم سهام و سود نقدی سهام می شود .
این فرمول در برگیرنده کلیه مزایایی استکه در طول یک سال مالی به سهم تعلق می گیرد . اگر به جای قیمت سهم در اول سال مالی به قیمت سهم در پایان سال مالی را منظور نماییم ، این طور فرض می شود که اگر همین مزایایی که براساس صورت کسر فرمول محاسبه گردیده است در سال آینده نیز تامین و پرداخت شود ، بازده مورد انتظار کل سهم را برای سال آینده ÷یش بینی کرده ایم ، اما اگر در مخرج کسر قیمت سهم در ابتدای سال مالی را منظور نماییم ، بازده کل سهم را برای سال مالی گذشته مورد محاسبه قرار داده ایم و بازده کل سهم را براساس اطلاعات تاریخی مربوط به سال مالی قبل محاسبه کرده ایم در اینصورت نرخ بازده کل بدست آمده نیز مربوط به سال مالی گذشته است . اما اگر با این فرض که آخرین قیمت سهم در پایان سال مالی ، همان اولین قیمت سهم در سال مالی آینده است و نیز همان مزایا که در سال مالی گذشته ارائه شده در سال آینده نیز ارائه گردد ، بخواهیم بدانیم که بازدهی کل سهم چقدر خواهد بود ، براساس فرمول زیر محاسبه و عمل خواهیم کرد:
سایر مزایای سهام شامل سهام جایزه ، حق تقدم سهام ، سود نقدی سهام می شود .
بدین وسیله بازده کل سهام مورد انتظار برای سال آینده محاسبه می گردد و اگر بخواهیم مجموعه فرمولهای فوق را در قالب یک فرمول جامع ارائه دهیم آنگاه فرمول محاسبه نرخ بازده به شرح فرمول ذیل خواهد بود عواملی که در محاسبه نرخ بازده کل مورد استفاده قرار می گیرند عبارتند از :
-
- تعداد سهام شرکت در ابتدای سال مالی (قبل از افزایش سرمایه )
-
- تعداد سهام شرکت در پایان سال مالی ( بعد از افزایش سرمایه )
-
- تعداد سهام افزایش یافته شامل : چقدر از محل آورده های نقدی و چقدر از محل اندوخته ها یا سود انباشته بوده است ؟
-
- قیمت سهم در ابتدای سال مالی
-
- قیمت سهم در پایان سال مالی
مجموعه عوامل فوق را باید در فرمول مربوط به محاسبه نرخ بازده کل منظور کرد تا جواب نهایی حاصل گردد.(محمدخانلو, ناصر, ۱۳۸۶)
۲-۱۳ ریسک
ریسک و بازده در ادبیات سرمایه گذاری و تأمین مالی همیشه با هم هستند و نمی توان آنها را جدا از هم فرض کرد، چراکه تصمیمات مربوط به سرمایه گذاری همیشه براساس رابطه میان ریسک و بازده صورت می گیرد . ریسک[۳۲] میزان اختلاف میان بازده واقعی سرمایه گذاری با بازده مورد انتظار است. بیشتر سرمایه گذاران بر این تصورند که بازده واقعی کمتر از بازده مورد انتظار است. هرچه پراکندگی بازده بیشتر باشد ریسک نیز بیشتر خواهد بود.
۲-۱۳-۱ منابع ریسک
اینکه چه چیزی باعث ایجاد ریسک می شود بطور کلی در موارد زیر خلاصه می شود :
-
- ریسک نوسان نرخ بهره[۳۳]: ریسک نوسان نرخ بهره ، ریسکی است که یک سرمایه گذار به هنگام خرید اوراق قرضه بهره ی ثابتی را می پذیرد. قیمت اوراق بهادار با نرخ بهره رابطه معکوس دارد.
-
- ریسک بازار[۳۴]: ریسک بازار عبارت است از تغییر در بازده که ناشی از نوسانات کلی بازار است. همه اوراق بهادار در معرض ریسک بازار هستند اگر چه سهام عادی بیشتر تحت تأثیر این نوع ریسک است.
-
- ریسک تورمی[۳۵] : این ریسک که تمامی اواق بهادار را تحت تأثیر قرار می دهد ریسک قدرت خرید ، یا کاهش قدرت خرید وجوه سرمایه گذاری شده است. این ریسک با ریسک نوسان نرخ بهره مرتبط است ، بطوری که معمولاً با افزایش تورم نرخ بهره نیز افزایش می یابد.
-
- ریسک تجاری[۳۶] : ریسک ناشی از انجام تجارت و کسب و کار در یک صنعت خاص یا یک محیط خاص را ریسک تجاری می گویند.
-
- ریسک مالی[۳۷]: ریسک ناشی از بکارگیری بدهی در شرکت است. شرکتی که میزان بدهی آن بیشتر باشد، ریسک مالی آن افزایش می یابد. ریسک مالی شامل مفهوم اهرم مالی است.
-
- ریسک نقدشوندگی[۳۸]: ریسک مربوط با بازار ثانویه ای است که اوراق بهادار در آن معامله می شوند. آن دسته از سرمایه گذاری هایی که خرید و فروش آن به آسانی صورت گیرد و هزینه ی مبادله آن بالا نباشد از نقدشوندگی بالایی برخوردار است.
-
- ریسک نرخ ارز[۳۹]: تمامی سرمایه گذارانی که امروزه به صورت جهانی و بین المللی سرمایه گذاری می کنند، در تبدیل سودناشی از تجارت جهانی و بین المللی به پول رایج کشور خود با ریسک نرخ ارز مواجهه هستند. این ریسک که ناشی از تغییر در بازده اوراق بهادار در نتیجه نوسانات ارزهای خارجی است. به ریسک نرخ ارز ، ریسک ارزهای خارجی نیز گفته می شود.
-
- ریسک کشور[۴۰]: که به آن ریسک سیاسی نیز گفته می شود؛ سرمایه گذارانی که در کشور های دیگر سرمایه گذاری می کنند باید ه ثبات آن کشور از ابعاد سیاسی و اقتصادی توجه داشته باشند. کشور هایی که از ثبات سیاسی و اقتصادی بالایی برخوردارند این نوع ریسک در آن کشورها پایین است.(تهرانی،رضا و نوربخش، عسگر, ۱۳۸۷)
۲-۱۳-۲ انواع ریسک :
یک راه منطقی برای تقسیم ریسک کلی به اجزای آن ، تمایز میان اجزای کلی (بازار)و اجزای خاص (اوراق خاص ) است. این دو نوع ریسک را که تجزیه و تحلیل گران مدرن به آنها ریسک سیستماتیک و ریسک غیر سیستماتیک می گویند به صورت زیر می توان نشان داد:
-
- ریسک غیر سیستماتیک : آن قسمت از تغییر پذیری در بازده کلی اوراق بهادار را که به تغییر پذیری کلی بازار بستگی ندارد ریسک غیر سیستماتیک[۴۱] می گویند. این نوع ریسک منحصر به اوراق بهادار خاصی است به عواملی همچون ریسک تجاری ، مالی و ریسک نقدشوندگی بستگی دارد.
-
- ریسک سیستماتیک : سرمایه گذاران می توانند با تشکیل پرتفلیو قسمتی از ریسک کلی را که به بازار ربطی ندارد کاهش دهند. آن قسمت از ریسک که باقی می ماند غیر قابل کاهش و ریسک مربوط به بازار است. تغییر پذیری در بازده کلی اوراق بهادار ، مستقیماً به تغییرات بازار یا اقتصاد بستگی دارد که به آن ریسک سیستماتیک یا ریسک بازار گفته می شود. که این ریسک در بر گیرنده ریسک های تورم ، بازار و نرخ بهره است.( تهرانی،رضا و نوربخش، عسگر, ۱۳۸۷)
شکل۲‑۵: ریسک سیستماتیک و غیر سیستماتیک
۲-۱۳-۳ بتا:
بتا عبارت است از معیار اندازه گیری ریسک سیستماتیک یک اوراق بهادار که به عنوان قسمتی از ریسک کلی نمی توان آن را از طریق ایجاد تنوع کاهش داد یا از بین برد. بتا، معیار نسبی ریسک یک سهام(پرتفلیو) با توجه به پرتفلیو بازار تمامی سهام ها است. اگر بازده آن اوراق بهادار در نتیجه تغییرات بیشتر(یا کمتر) از بازده بازار باشد پراکندگی بازده آن اوراق بهادار بیشتر(کمتر) از بازده سایر اوراق بهادار موجود در بازار خواهد بود. بتا ، شیب خط رگرسیون است که بازده ورقه ی بهادار را با بازده اوراق بهادار موجود در بازار مرتبط می سازد. اگر شیب این رابطه برای اوراق بهادار خاصی دارای زاویه ۴۵ درجه باشد (مانند شکل ۲-۶) در آن صورت بتا برابر با یک است . یعنی در صورت تغییر هر یک درصد، در بازده بازار ، به طور متوسط ، بازده این اوراق بهادار یک درصد تغییر خواهد کرد. (تهرانی،رضا و نوربخش، عسگر, ۱۳۸۷)
شکل۲‑۶: رابطه ریسک و بازده نشان دهنده بتا
۵/۱= A
۱= B
۶/۰= C
بازده اوراق بهادار
بازده بازار
برای محاسبه این ظریف می توان از مدل قیمت گذاری دارایی های سرمایه ای استفاده نمود، که به صورت زیر بیان می شود :
Rf بازده بدون ریسک است و E(Rm) بازده بازار و E(Ri) نیز بازده شرکت یا پرتفلیو می باشد.