با توجه به ماهیت این تحقیق از دو روش میدانی و کتابخانه ای استفاده می شود.
روش کتابخانه ای: استفاده از منابع کتابخانه ای که شامل کتاب،مجلات،پایان نامه ها،مقالات و اینترنت میباشد.این روش برای انجام مطالعات مقدماتی،تدوین فصل ادبیات تحقیق و چهار چوب نظری پژوهش به کار می رود.
روش میدانی: برای جمع آوری داده های مربوط به فرضیات تحقیق به گروه شرکت های پذیرفته شده در بورس مراجعه خواهیم نمود و پس از استخراج اطلاعات مورد نیاز از طریق نرم افزار راه آورد نوین و بانک های اطلاعاتی سازمان بورس و تجمیع داده ها در ستون های excel به محاسبه متغیر های تحقیق می پردازیم و با بهره گرفتن از نرم افزار های spss و eviews فرضیات پژوهش را مورد آزمون قرار میدهیم.
۳-۲-۱ قلمرو مکانی تحقیق
قلمرو مکانی پژوهش حاضر،شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است،که دلایل انتخاب این شرکت ها به عنوان مبنای پژوهش به شرح زیر است:
-
- دسترسی به اطلاعات مالی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران آسانتر است؛به خصوص که برخی از اطلاعات به صورت بانک های اطلاعاتی بر روی لوح های فشرده در دسترس هستند.
-
- با توجه به اینکه اطلاعات مالی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تحت نظارت و بررسی قرار میگیرد،به نظر میرسد اطلاعات مندرج در صورت های مالی این شرکت ها از کیفیت بالاتری برخوردار باشد.
- با توجه به لازم الاجرا بودن ضوابط،مقررات و استانداردهای حسابداری مالی در تهیه صورت های مالی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار به نظر میرسد،اطلاعات مندرج در گزارش های مالی این شرکت ها همگن تر بوده و قابلیت مقایسه بیشتری داشته باشند.
۳-۲-۲ قلمرو زمانی تحقیق
اطلاعات اولیه برای یک دوره ۶ ساله از ۱۳۸۶ الی ۱۳۹۱ جمع آوری شده است
۳-۲-۳ قلمرو موضوعی تحقیق
قلمرو موضوعی پژوهش حاضر” بررسی رابطه ی بین مدیریت سود و نوع اظهار نظر حسابرسی”در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است.
۳-۲-۴ جامعه ،نمونه آماری و روش نمونه گیری
جامعه آماری این تحقیق کلیه شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران میباشد که نمونه مورد نظر از بین آن ها انتخاب گردیده است.
در این تحقیق برای نمونه گیری از روش غربال گری استفاده شده است؛به این صورت که پژوهشگر شرایط را برای انتخاب نمونه مورد نظر تعیین می کند و در صورتی که هر عضو جامعه واجد یکی از شرایط نباشد از جامعه حذف و در نهایت باقی مانده ی جامعه ،نمونه را تشکیل میدهد این شرایط عبارتند از:
۱ ) حداکثر از ابتدای سال۸۶ یا قبل از آن در بورس اوراق بهادار پذیرفته باشند.
۲ ) به منظور افزایش قابلیت مقایسه،سال مالی آن ها منتهی به پایان اسفند هر سال باشد و در دوره زمانی تحقیق تغییر سال مالی نداده باشد.
۳ ) صورتهای مالی و یادداشتهای همراه آن ها کامل و در دسترس باشد.
۴ ) به منظور انتخاب شرکتهای فعال، شرکتهای مورد نظر باید در طول دوره مطالعه فعالیت مستمر داشته و سهام آن ها معامله شود ( عدم توقف نماد معاملاتی بیش از ۳ ماه )
۵ ) نمونه ها شامل بانکها و مؤسسات مالی (شرکتهای سرمایهگذاری، شرکتهای لیزینگ) نباشد.
در نهایت با اعمال شرایط فوق و مطابق با نتایج جدول ۳-۱ تعداد ۱۲۵ شرکت حائز شرایط بوده و به عنوان نمونه انتخاب گردید.
جدول ۳-۱:نحوه انتخاب و استخراج نمونه
کل شرکت هایی که در پایان سال ۱۳۹۱ در بورس حضور داشته اند.
۴۹۶ شرکت
تعداد شرکت هایی که نماد معاملاتی آن ها فعال نبوده است.
۱۲۴-
تعداد شرکت هایی که در سالهای ۱۳۸۶ الی ۱۳۹۱ در بورس حضور مداوم نداشته اند.
۱۰۰-
تعداد شرکت هایی که جزء شرکت های سرمایه گذاری و واسطه گری مالی بوده اند.
۴۵-
تعداد شرکت هایی که سال مالی آن ها منتهی به پایان اسفند میباشد یا تغییر سال مالی دادهاند.
۷۷-
تعداد شرکت هایی که صورتهای مالی و یادداشتهای همراه آن ها کامل و در دسترس نبوده است.
۲۵-
تعداد شرکت هایی که داده های آن ها جمع آوری شده است(نمونه نهایی)
۱۲۵ شرکت
در نتیجه اعمال شرایط و ملاحظات در نمونه گیری،۱۲۵ شرکت از جامعه آماری جهت انجام آزمون ها انتخاب شدند.دوره تحقیق که داده های شرکت های نمونه آماری برای آن گردآوری شده است؛۶ سال متوالی می است.بنابرین حجم نهایی نمونه ۷۵۰ سال-شرکت(۶*۱۲۵) میباشد.
برای آنکه نتایج حاصل از نمونه قابل تعمیم باشد باید از کفایت تعداد اعضای نمونه مطمئن شد بدین منظور از فرمول ارائه شده توسط کوکران استفاده می شود.این فرمول برای جوامعی با اعضای محدود به شرح ذیل است:
که در آن :
N: تعداد اعضای جامعه،n: تعداد اعضای نمونه، p: نسبت موفقیت، e: خطای مورد انتظار،α: خطای نوع اول
مواقعی که p نامشخص باشد چنانچه p را برابر ۵۰% فرض کنیم بیشترین مقدار نمونه حاصل می شود.بنابرین در این تحقیق P را برابر ۵۰% در نظرگرفته و میزان نمونه مورد نیاز با ضریب اطمینان ۹۵% و خطای ۱۰% برآورد می شود.از آنجا که تعداد کل شرکت ها در بازده زمانی تحقیق برابر۴۹۶ است پس:
بنابرین برای آنکه نتایج تحقیق قابل اعتماد باشد باید حداقل تعداد نمونه ۸۰ باشد.در این جا به دلیل آنکه اعضای نمونه ۱۲۵ شرکت است،تعداد اعضای نمونه نسبت به تعدادکل جامعه آماری از اعتبار لازم برای تعمیم نتایج برخوردار است.
چگونگی پراکندگی شرکت های نمونه در سطح صنایع مختلف در جدول ۳-۲ منعکس شده است.
جدول ۳-۲: پراکندگی شرکت های نمونه در سطح صنایع
ردیف
عنوان صنعت
فراوانی شرکت های موجود در
درصد مشاهدات نسبت به کل شرکت های موجود در
جامعه
نمونه
جامعه
نمونه
۱
ابزار پزشکی
۱
۱
۱۰۰٫۰۰%
۰٫۸۰%
۲
خودرو و قطعات
۳۳
۱۸
۵۴٫۵۵%
۱۴٫۴۰%
۳
دستگاه های برقی
۱۴
۶
۴۲٫۸۶%
۴٫۸۰%
۴
سایر معادن
۱۸
۱
۵٫۵۶%
۰٫۸۰%
۵
سیمان آهک گچ
۳۴
۸
۲۳٫۵۳%
۶٫۴۰%
۶
شیمیایی
۴۳
۱۲
۲۷٫۹۱%
۹٫۶۰%