بنابرین می توان چنین نتیجه گرفت که جو از ویژگیهای داخلی سازمان بوده و وضعیتی نسبتا پایدار است که به طور مستقیم یا غیرمستقیم توسط کسانی که در این محیط کار میکنند درک شده، روی انگیزش و رفتارشان تاثیر میگذارد و به عنوان منبعی مؤثر و بانفوذ جهت شکل دهی رفتار عمل کرده، به سازمان هویت می بخشد و آن را از دیگر سازمانها متمایز می کند.
انواع جو سازمانی در این پژوهش عبارتند از(گریگ، ۲۰۰۳):
۱ – جو ملاحظه گر[۳۱]: به رفتار مدیری اشاره میکند که دارای روابط انسانی با کارمندان است. مدیر سعی میکند که به دیگران کمک کند و هر وقت که بتواند برای کارکنان کاری انجام میدهد.
۲ – جو صمیمی[۳۲]: کارمندان از روابط اجتماعی دوستانه با یکدیگر لذت میبرند به عبارتی به لذت بردن کارکنان از روابط گرم و دوستانه با یکدیگر اطلاق می شود.
۳ – جو عدم تعهد[۳۳] (بی علاقگی، بی قیدی، عدم اشتغال): به احساس سر درگمی فرد یا گروه در مورد کار محوله اشاره میکند و به وضعیتی اشاره میکند که کارکنان طبق دستور عمل میکنند و از این رو، انجام وظیفه از سوی آنان بیشتر به منظور رفع تکلیف است نه از روی تعهد و علاقه شخصی. عکس آن تعهد و دلبستگی به سازمان است.
۴ – جو مبتنی بر بهره وری[۳۴]: اشاره بر رفتار مدیر دارد که عمدتاًً شامل صدور دستور و سرپرستی نزدیک زیردستان دارد(تأکید مدیر بر کار است و توجهی به عکس العمل زیر دستان ندارد ) .
۱ – ۷ – تعاریف عملیاتی
۱ – ۷ – ۱- مدیران اداره کل امور مالیاتی
شامل مدیران امور مالیاتی (مدیر کل، معاون مالیاتی، معاونت امور شهرستانها، نماینده دادستان انتظامی مالیاتی، رئیس امور مالیاتی، رئیس گروه مالیاتی) و معاونتهای پشتیبانی، برنامه ریزی و فناوری و اطلاعات، معاونت فنی و حقوقی؛ مالی و مدیریت حراست و مدیران واحدهای تابعه این معاونتها میباشد .
۱- ۷ – ۲ – فنون نفوذ
فنونی که مدیران برای رسیدن به خواسته های خود به کار میبرند و در قالب هفت فن از طریق پرسشنامه نیمرخ سنجش نفوذ سازمانی[۳۵] کپنیس و اسمیت[۳۶](۱۹۸۲) مورد سنجش قرار میگیرد.
۱ – ۷ – ۳- جو سازمانی
نمره ای که مدیران در پرسشنامه جو سازمانی هالپین و کرافت[۳۷](۱۹۶۳) به رفتار و عملکرد کارکنان در سازمان بر اساس انواع چهارگانه جو سازمانی ملاحظه گر، صمیمی، عدم تعهد و جو مبتنی بر بهره وری اختصاص میدهد.
فصل دوم
پیشینه پژوهش
۲- ۱- مبانی نظری
۲-۱-۱- مقدمه
به طور کلی، پیشینه پژوهش شامل دو بخش مبانی نظری و پیشینه پژوهشی میباشد. در بخش مبانی نظری پژوهش، توضیحاتی نسبت به متغیرهای مورد بررسی در تحقیق ارائه میگردد. در این توضیحات ابتدا در مورد تاریخچه پیدایش، مبانی، اهمیت، تعاریف و انواع هرکدام از مؤلفه های جو و نفوذ بررسی و تحلیل قرار میگیرد. سپس مقوله های مهم و مرتبط با آن ها همچون مسئله رهبری و قدرت مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
در مجموع، پژوهشگر در جستجوی آگاهی و شناخت نسبت به تعاریف و رویکردهای متغیرهای پژوهش به عنوان پیشینه نظری پژوهش میباشد تا در نهایت آن ها را در بحث و تفسیر نتایج یافته های پژوهش مورد استفاده قرار دهد. و به واسطه آن ها نتایج را تجزیه و تحلیل نماید.
در پیشینه پژوهشی، مطالعات و پژوهشهای انجام شده داخلی و خارجی در رابطه با مؤلفه های پژوهش مورد بررسی قرار میگیرد. محقق به دنبال این است تا پژوهش های انجام شده و مرتبط با تحقیق را مورد جستجو و مطالعه قرار دهد تا در نهایت، شناخت جامع و کل نگری نسبت به مطالعات سایر پژوهشگران پیش از خود کسب نماید.
برای دستیابی به مطالب مورد نظر، مطالعات کتابخانه ای و جستجو در منابع و پایگاه های اطلاعاتی الکترونیکی و غیر الکترونیکی مورد استفاده قرار گرفته است.
۲-۱-۱-۱- تاریخچه شکل گیری نظام مالیه در ایران
مطالعه تاریخچه مالیات نشان میدهد که به طورکلی چگونگی شکل گیری نظام مالیه در دنیا و وصول مالیات با تأسیس حکومت ها شروع شده است(سازمان امور مالیاتی، ۱۳۸۷). زیرا حکومت ها برای تأمین منابع خود و انجام وظایف مربوطه، به منابع مالی نیاز داشته و لذا برای تأمین این منابع مبادرت به وصول مالیات نموده اند. برابر متون تاریخی، مادها اولین حکومتی بودند که در سرزمین ایران اقدام به برقراری نظام مالیاتی و وصول آن نموده اند(سازمان امور مالیاتی، ۱۳۸۷).
نظام مالیاتی در ایران از بدو پیدایش آن در زمان مادها تا پیروزی انقلاب اسلامی تحولات بسیار عظیمی پیدا کردهاست. آخرین تغییرات و تحولات وسیع و بنیادی آن مربوط به برنامه سوم توسعه اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی است که در راستای اجرای ماده ۵۹ آن قانون به منظور افزایش کارایی نظام مالیاتی، رفع موانع سازمانی و تمرکز کلیه امور مربوط به اخذ مالیات در سازمانی مستقل با تأکید بر مقوله مالیات و کاهش وابستگی به نفت، در سال ۱۳۸۱ سازمانی تحت عنوان، ساز امور مالیاتی کشور تأسیس گردید(سازمان امور مالیاتی، ۱۳۸۷). همان طوری که بیان شد، سازمان امور مالیاتی کشور هنوز چند سالی از تأسیس آن نگذشته و پژوهشهای علمی در زمینههای مدیریت آن نیز به نحو مطلوبی صورت نگرفته است. اما تحقیقات گسترده ای در زمینه جو سازمانی و رهبری و نفوذ درمدیریت سایر سازمانها صورت گرفته است که به ترتیب زیر به شرح آن پرداخته می شود.
۲-۱-۲- جو سازمانی
۲-۱-۲-۱- تاریخچه پیدایش جو سازمانی
مروری در پیشینۀ پژوهش مدیریت و جو سازمانی نشان میدهد که اداره و رهبری انسانها فرایند پیچیده ای است که ظرافتهای خاصی را می طلبد. در این راستا انجمن بینالمللی مدیریت پرسنلی به آنان که نقش خطیر مدیریتی و رهبری در سرنوشت خدمتی دیگران را دارند رعایت اصول ده گانه زیر را توصیه می کند (میرسپاسی، ۱۳۷۴):
۱- توجه دائم به مقام عالی انسانها
۲- توجه به منافع عموم بر اساس وجدان و بی نظری.
۳- انجام وظایف و مسئولیتها به نحو شایسته (بدون زمینه سازی برای کسب موقعیت).
۴- رعایت اصل شایستگی و پرهیز از تبعیض.
۵ – تشخیص رابطه مهم و حیاتی بین سازمان، کارکنان و جامعه.
۶- انتخاب شیوه هایی که باعث تقویت و شکوفایی استعدادهای بالقوه کارکنان گردد.
۷- تقویت برنامه های مشارکتی.
۸- احساس مسئولیت یکسان در برابر مدیران رده بالا و کارکنان تحت نظر خود و کوشش برای احقاق حق آنان.
۹- اقدام به راه حلهای عادلانه برای مسائل مدیریت و کارکنان.
۱۰- رازداری در زمینه اطلاعاتی که از کارکنان دارند و ارائه آن در صورتی که به صلاح کارکنان باشد. بدیهی است که توجه به بحث اصول مذکور، فضا و جوی را ایجاد میکند که ریشههای تاریخی آن، بیشتر در رشتههای روان شناسی اجتماعی و روانشناسی صنعتی است تا در انسان شناسی یا جامعه شناسی(هوی و مسیکل، ۲۰۰۹).