«سرمایه ­گذاران و اعطا­کنندگان وام اعتبار و سایرین به ارزیابی دورنمای خالص جریانات نقدی آتی واحد تجاری علاقه‌مند و غالباً سود به دست آمده را برای کمک به ارزیابی قدرت سودآوری، پیش‌بینی سودهای آتی، برآورد ریسک اعطای اعتبار و سرمایه ­گذاری واحد تجاری، به کار می‌گیرند» (گیرود و مولر^[۳۵]، ۲۰۰۹).

مدل‌های تعیین قیمت اوراق بهادار، عموماً بر پایه جریانات نقدی آتی شرکت که خود تابع سودهای آتی هستند، استوارند این ویژگی هم در مدل فیشر و هم در مدل ارزش­گذاری دارایی‌ها سرمایه‌ای^[۳۶] به کار برده شده است بورس اوراق بهادار تهران نیز صرف نظر از تفاوت‌های که برای تعیین قیمت سهام به وجود آورده است، سود مورد انتظار را برای محاسبه ارزش فعلی سهام به کار می‌برد. اگر میان سود گزارش شده و توزیع سود سهام ارتباط برقرار باشد، سود مورد انتظار آتی، بیشتر توجه سرمایه ­گذاران را به خود جلب خواهد کرد. کاهش مشخص در قیمت سهام پس از اعلام کاهش‌های ناگهانی سود سهام، مدرک مستدلی ‌در مورد اهمیت سود ارائه می‌کند (انجوم و همکاران^[۳۷]، ۲۰۱۲).

در مجموع، تحقیقات تجربی بر مبنای مفروضات بازار کارای سرمایه مؤید این مطلب است که سود حسابداری دارای محتوای اطلاعاتی است. بیانیه شماره یک (FASB) نیز اظهار می‌دارد که: «مهم‌ترین منظور گزارشگری مالی عبارت است از ارائه اطلاعاتی است که از طریق اندازه‌گیری سود و اجزای تشکیل دهنده آن ‌در مورد فعالیت‌های یک مؤسسه تهیه می‌شود».

۲-۲-۷- شفافیت سود و اطلاعات

اطلاعات مایه حیات بازار است و سرمایه ­گذاران به اطلاعاتی که از طرف شرکت­ها منتشر می­ شود تکیه می‌کنند. آن­ها به اطلاعات معتبر، به موقع و قابل فهم در قالب­های که به راحتی قابل تجزیه و تحلیل باشد، نیاز دارند. برای کارکرد صحیح بازارهای سرمایه، لازم است سرمایه ­گذاران اطلاعات شرکت­ها را صحیح، کامل، قابل اعتماد و به موقع بدانند. اطلاعات شفاف را ‌می‌توان به عنوان یکی از ابزارهای ایفای مسئولیت ‌پاسخ‌گویی‌ مدیران دانست. با افزایش محتوای اطلاعاتی گزارشات مالی که شامل اطلاعات مکمل در قالب یادداشت‌های پیوست صورت­های مالی است، نه تنها حسابداران می- توانند بدان وسیله مزیت رقابتی خود را حفظ کنند، بلکه از طریق کاهش دادن اثرات معکوس اطلاعات محرمانه بر رفاه اجتماعی بیفزایند (جمشیدی، ۱۳۹۲).

یکی از الزمات رقابت سالم، دسترسی همه مشارکت­کنندگان بازار به اطلاعات شفاف است. مقررات اقتصادی پنهان­کاری و یا عدم­ شفافیت، به هم خوردن تعادل بین ریسک و بازدهی است. زمانی که اطلاعات شفاف در دسترس همگان نباشد، افراد گاه با ریسک بیشتر بازدهی کمتر خواهند داشت و برعکس، که نتیجه آن جابجایی ثروت بین عده­ای اندک است و عملاً ثروت تولید نمی­ شود. بارزترین زیان عدم شفافیت فساد است که بر سرمایه ­گذاری و رشد اقتصادی اثرات منفی دارد. بازارهای مالی و راهبری شرکتی از جمله محرک­های وابسته به هم برای گسترش، توسعه و افزایش رفاه جوامع بوده و اهمیت دسترسی به اطلاعات جهت اتخاذ تصمیمات منطقی و صحیح به حدی است که شفافیت اطلاعات و امکان دسترسی به ان را در شمار حقوق بشر در نظر می­ گیرند. ‌بنابرین‏ سوال این است که آیا شرکت­ها اطلاعات کافی ارائه ‌می‌کنند و یا از مقدار اطلاعاتی که باید افشا کنند بیشتر و یا کمتر است؟ شاید دو دلیل عمده برای چنین کاری وجود داشته باشد یکی آنکه شرکت­ها از طریق افشای اطلاعات درون سازمانی متعلق به آینده درصدد بر می­آیند تا بر سرمایه ­گذاران خود و حتی مشتریان اثر مثبت بگذارند و در نهایت بر اعتماد دیگران به شرکت بیفزایند. این همان واقعیتی است که شرکت علاوه بر محتوای اطلاعاتی الزامی صورت­های مالی که موجب افزایش اعتماد دیگران می­ شود، دست به افشای اطلاعات گسترده ­تر می­زند. دوم آنکه شاید یک شرکت که خواهان جذب سرمایه ­های جدید و گسترش فعالیت­ها و شناساندن خود به رقبا و جامعه است، احساس کند که در مقایسه با شرکت- های دیگر و به خصوص شرکت­های بزرگ باید اطلاعات بیشتری را درباره خودش افشا کند. بیش از آنچه رسانه­های همگانی و سایر منابع اعلام می­نمایند. همچنین شاید انتظار از شرکت­های بزرگ‌تر به صورت طبیعی بیشتر بوده و ذینفعان منتظر افشای اطلاعات کامل و به موقع از طرف آن­ها هستند (رحمانی و له­داد، ۱۳۹۰).

شفافیت اطلاعات مالی را می‌توان دسترسی گسترده به اطلاعات مربوط و قابل اتکا ‌در مورد عملکرد، وضعیت مالی، فرصت‌های سرمایه ­گذاری، حاکمیت و ارزش و خطرپذیری شرکت­ها در اقتصاد تعریف کرده‌اند. شفافیت در اطلاعات مالی از یک سو به سهام‌داران خرد اطمینان می­دهد که همواره اطلاعات قابل اتکا ‌در مورد ارزش شرکت دریافت خواهند کرد و سهام‌داران عمده و مدیران در پی تضییع حقوق آن‌ ها نیستند و از سوی دیگر مدیران را برای تلاش در جهت افزایش ارزش شرکت به جای پیگیری منافع شخصی کوتاه­مدت ترغیب می­ کند (جمشیدی، ۱۳۹۲). هدف اطلاعات حسابداری کمک به ارزیابی کیفیت وضعیت مالی، عملکرد مالی و انعطاف­پذیری مالی واحد تجاری می‌باشد، با این حال این ارزیابی طبق مفاهیم نظری گزارشگری مالی می‌بایست بر حسب ارقام پولی و به صورت کمی انجام شود، ‌بنابرین‏ کیفیت بالای این ارقام پولی موجب بهبود هرچه بیشتر تصمیم گیری­های اقتصادی می‌شود. به عبارتی، شفافیت اطلاعات مالی کیفیت تصمیمات سرمایه‌گذاری را تحت تأثیر قرار می‌دهد. مزایای بالقوه افشا و شفافیت بیشتر می‌تواند شامل هزینه سرمایه کاهش هزینه های نمایندگی بهبود قیمت سهام و افزایش ارزش شرکت باشد. افشای کافی اطلاعات توسط شخصیت اقتصادی به سرمایه ­گذاران و بستانکاران در جستجوی فرصت‌های سرمایه‌گذاری یاری می‌کند و ‌به این ترتیب سرمایه به کاراترین شرکت­ها روانه می­ شود و تأمین مالی از طریق سرمایه ­گذاری صحیح انجام می­ شود (چو و همکاران، ۲۰۱۰).