مسئله بهداشت روان و کنترل عواطف از مهمترین مسائل دانش آموزان می‌باشد. ‌بنابرین‏ توجه به مسایل سلامت روانی و عواطفی دانش آموزان در کشور جوان ایران که آبستن رشد و ترقی است از اهمیت خاصی برخوردار می‌باشد که نباید از آن غفلت کرد؛ لذا بررسی بیشتر مسایل روانی و فعال بودن مراکز مشاوره برای آنان ضروری به نظر می‌رسد. با توجه به موضوعاتی که در بیان مسائل مطرح شد اجرای این طرح از اهمیت خاصی برخوردار است. همچنین تجزیه و تحلیل عوامل مؤثر در رشد و توسعه جوامع پیشرفته بیانگر آن است که همه این کشورها از آموزش و پرورش کارآمد و اثر بخش بر خوردار بوده اند. شناخت ویژگی های شخصیّتی، روانی و عاطفی دانش آموزان می‌تواند شرایط را جهت پرورش مطلوب استعدادهای بالقوه آن ها فراهم نماید و از جمله ضروریات برای برنامه ریزی در آموزش و پرورش باشد. از طرفی طبق نظر قربانی(۱۳۸۲) مدارس در صورتی خواهند توانست وظیفه خطیری را که به دوش آن ها‌ است، به نحو احسن انجام دهند که سازمان های سالم و پویایی باشند. و این امر محقق نخواهد شد مگر اینکه در این مدارس دانش آموزانی برخوردار از ویژگی های شخصیّتی، روانی و عاطفی وجود داشته باشند. بررسی پیشینۀ تحقیق نشان می‌دهد که تاکنون در قلمرو آموزش و پرورش هیچ مطالعه و تحقیق مدون و جامعی ‌در مورد وضعیت روانی، کنترل عاطفی و عملکرد درسی دانش آموزان به خصوص دانش آموزان مقطع متوسطه صورت نگرفته است. لذا هدف از انجام این پژوهش، بررسی کنترل عواطف و سلامت روانی با عملکرد تحصیلی دانش آموزان مقطع متوسطه شهرستان بشاکرد می‌باشد.

۱-۴- اهداف تحقیق

اهداف مورد نظر در این تحقیق را می توان به شرح زیر ذکر نمود:

۱-۴-۱- هدف اصلی تحقیق:

تعیین رابطه کنترل عواطف و سلامت روانی با عملکرد تحصیلی دانش آموزان دوره متوسطه نظری بشاکرد

۱-۴-۲- اهداف فرعی تحقیق:

1. 1. تعیین رابطه کنترل عواطف با عملکرد تحصیلی دانش آموزان

1. 1. تعیین رابطه سلامت روانی با عملکرد تحصیلی دانش آموزان

1. 1. تعیین رابطه مؤلفه های کنترل عواطف با عملکرد تحصیلی دانش آموزان

1. 1. تعیین رابطه مؤلفه های سلامت روانی با عملکرد تحصیلی دانش آموزان

1. پیش‌بینی عملکرد تحصیلی دانش آموزان از طریق کنترل عواطف و سلامت روان

۱-۵- فرضیه تحقیق

۱-۵-۱- فرضیه اصلی تحقیق:

بین کنترل عواطف و سلامت روانی با عملکرد تحصیلی دانش آموزان رابطه وجود دارد.

۱-۵-۲- فرضیه فرعی تحقیق:

1. 1. بین کنترل عواطف با عملکرد تحصیلی رابطه معنی داری وجود دارد.

1. 1. بین سلامت روانی با عملکرد تحصیلی رابطه معنی داری وجود دارد.

1. 1. بین مؤلفه های کنترل عواطف با عملکرد تحصیلی رابطه معنی داری وجود دارد.

1. 1. بین مؤلفه های سلامت روانی با عملکرد تحصیلی رابطه معنی داری وجود دارد.

1. عملکرد تحصیلی دانش آموزان از طریق کنترل عواطف و سلامت روان قابل پیش‌بینی است.

۱-۶- تعاریف اصطلاحات و متغیرهای پژوهش (به صورت مفهومی و عملیاتی)

کنترل عواطف

۱-تعریف مفهومی: عواطف عبارت است از میل‏هایی که در رابطه با انسان دیگر به وجود می ‏آید مانند عاطفه والدین به فرزند و یا برعکس، یا کشش‏های گوناگون ما نسبت به انسان‏های دیگر. اما احساسات، حالت‏های غریزی و انفعالات و عواطف شدت یافته است که تنها به انسان اختصاص دارد؛ مانند احساس تجلیل، احساس عشق، احساس تعجب، احساس پرستش و … (شعاری نژاد، ۱۳۷۶: ۳۷۱). کنترل عواطف اصطلاحی است که به مجموعه ای از ویژگی ها و تمایلات دانش آموزان از قبیل خشم، خلق افسرده، اضطراب و عاطفه مثبت اشاره دارد (انیسی، ۱۳۸۷).

۲-تعریف عملیاتی: نمره ای است که دانش‌آموز از پاسخ دادن به پرسش نامه مقیاس کنترل عواطف(ویلیامز و چمبلز، ۱۹۹۷) به دست می آورد.

سلامت روانی

۱-تعریف مفهومی: از نظر سازمان بهداشت جهانی سلامت روانی عبارت است از: قابلیت فرد در برقراری ارتباط موزون و هماهنگ با دیگران، توانایی در تغییر و اصلاح محیط اجتماعی خویش و حل مناسب و منطقی تعارض های هیجانی و تمایلات شخصی خود (میرکمالی،۱۳۷۳).

۲-تعریف عملیاتی: نمره ای است که دانش‌آموز از پاسخ دادن به پرسش نامه سلامت عمومی (GHQ) گلدبرک و هیلر^[۱۰](۱۹۷۹) کسب می‌کند.

عملکرد تحصیلی

۱-تعریف مفهومی: عملکرد تحصیلی دانش‌آموز اشاره به وضعیت درسی (پیشرفت تحصیلی یا افت تحصیلی) هر یک از دانش‌آموزان در کلاس درس دارد(رستمی، ۱۳۹۰). پیشرفت از نظر لغوی به معنی پیش رونده و سیر کننده به طرف بالا و جلو در جهت مثبت می‌باشد، پیشرفت تحصیلی میزان موفقیت دانش آموزان در دروس مختلف می‌باشد و در تعریف دیگری، میزان افزایش توانایی‌های علمی و تحصیلی در مدت زمان معین در افراد را پیشرفت تحصیلی می‌گویند (محمد زاده، ۱۳۸۵). پیشرفت تحصیلی عبارت است از معدل نمره های امتحان دانش آموزان در رسیدن به ‌هدف‌های‌ از پیش تعیین شده درسی از وضع موجود به وضع مطلوب (اتکنیسون و ‌همکاران، ۱۳۸۰).

۲-تعریف عملیاتی: نمره ای است که دانش‌آموز از پاسخ دادن به پرسشنامه فام و تیلور(۱۹۹۹) به نقل از درتاج(۱۳۸۳) به دست می آورد.

فصل دوم

مروری بر تحقیقات انجام شده

۲-۱- مقدمه

در این فصل ابتدا به سه متغیر اصلی پژوهش یعنی وضعیت روانی، عاطفی و درسی بحث خواهند شد. بحث از تعاریف و نظریه های مختلف از سه متغیر در بحث دانش آموزان طرح شاهد استان هرمزگان زیربنای نظری این پژوهش قرار گرفته اند. در بخش دوم این فصل به پیشینه پژوهش نیز سعی شده تا جای ممکن سیمای فعلی پژوهش های داخلی و خارجی ارائه شود.

۲-۲- مبانی نظری مربوط به کنترل عواطف

۲-۲-۱- تعریف عواطف

معمولاً پاسخ مردم به این که عواطف چیست، این است که عواطف یعنی احساس محبت و علاقه و بروز آن احساس نسبت به شخص دیگر. گاهی هم می شنویم که می‌گویند: فلانی آدم عاطفی است. و منظورشان این است که فلانی آدم لطیف و حساس و پرمحبتی است. درمجموع وقتی صحبت از عواطف می شود بلافاصله حالت احساسی خوشایندی از جنس عشق و محبت به ذهن متبادر می شود(احمدی، ۱۳۸۵).

معمولاً هیجان^[۱۱] و عواطف نیز از نظر علوم رفتاری یکسان یا نزدیک به هم معنی شده‌‌اند. هیجان، واکنش احساسی پیچیده‌ای است مرکب از یک عده تغییرات فیزیولوژیک که در تغییرات بدنی که مقدمه ی اعمال آشکارند، ظاهر می شود. پس هیجان یاعاطفه نوعی واکنش است. یعنی نوعی رفتار و جنبه احساسی دارد یعنی ناشی از یک حس و ادراک آن است. از آنجا که احساس در انسان‌ها دارای جنبه‌های خوشایند یا ناخوشایند است. پس عواطف و هیجان‌ها که رفتارهای ناشی از احساس‌های انسان است. خود دارای جنبه‌های خوشایند و ناخوشایند می‌باشد. ‌بنابرین‏ تصور این‌که عواطف تنها دارای بار خوشایند است، درست نیست. با چند مثال از هیجان‌ها و عواطف به اثر آن‌ ها در زندگی می پردازیم. حالت هایی مثل غم، شادی، خشم، عصبانیت، ترس، اضطراب، افسردگی همگی حالت های عاطفی یا هیجانی است که به نوعی عکس العمل رفتاری را نیز با خود دارد(ایمانی و مهترپور، ۱۳۹۰).