2-3-1: تحقیقات داخلی
1- مظفری(1389) پژوهشی که به منظور ارزیابی عملکرد شرکت پارس خودرو بر اساس کارت امتیازی متوازن به روش توصیفی- پیمایشی انجام داد و وضعیت موجود شرکت مذکور را در چهار بعد اصلی کارت امتیازی متوازن (مالی، مشتری، ،فرایند های داخلی، رشد و یادگیری) سنجید. وی با بهره گرفتن از ابزار پرسشنامه داده های مورد نیاز خود را از 100 نفر مشتری و 68 نفر از مدیران شرکت جمع آوری کرد. در این پژوهش روش وزن دهی برای تعیین وزن شاخص ها در هر بعد استفاده شد و در آخر محقق به این نتیجه رسیده که عملکرد شرکت در هر چهار بعد مذکور دارای توازن می باشد.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))
2- بهرام دستان (1389) پژوهشی با عنوان “سنجش اثر بخشی فرآنید خصوصی سازی با بهره گرفتن از مدل کارت امتیازی متوازن (مطالعه موردی: شرکت تولید سموم علف کش)” و به روش توصیفی انجام داد، پس از مقایسه عملکرد قبل و بعد از خصوصی سازی شرکت در 4 بعد کارت امتیازی متوازن به این نتیجه رسید که عملکرد شرکت در فرایند های داخلی، رشد و یادگیری کارکنان بعد از خصوص سازی بهتر شده است اما در بعد مشتریان عملکرد ضعیفتری را نشان داده است. به این ترتیب شرکت در سالهای پس از واگذاری در مجموع عملکرد بهتری داشته است.
3- فاطمه ملایی(1387) پژوهشی با عنوان “ارزیابی عملکرد سرمایه فکری با بهره گرفتن از کارت امتیازی متوازن: مطالعه موردی در بیمه مرکزی تهران ” انجام داد و پس از جمع آوری اطلاعات از طریق پرسشنامه ای که حاوی شاخص های سرمایه فکری و با بهره گرفتن از مدل کارت امتیازی متوازن بود، به این نتیجه رسید که عملکرد در چهار بعد مشتری، فرایند های داخلی، رشد و یادگیری و بعد مالی مطلوب نیست.
4- شایگان(1386) پژوهشی با موضوع ارزیابی عملکرد بانک کارآفرین با بهره گرفتن از مدل کارت امتیازی متوازن به روش توصیفی-پیمایشی و با بهره گرفتن از پرسشنامه و مصاحبه با جامعه آماری مدیران و کارشناسان بخش ستادی بانک کارآفرین و 100 نفر نمونه از میان کارشناسان 10 نفر نمونه از میان مشتریان، انجام داده است و در نهایت به این نتیجه رسید که عملکرد بانک کارآفرین به طور کلی و بر اساس میانگین در هر بعد متوازن و قابل قبول می باشد.
5- در پژوهشی که احمد براتی، محمد رضا ملکی، مینا گلستانی و علی ایمانی (1385)، با عنوان “ارزیابی نظام مدیریت عملکرد کارکنان بیمارستان امیر المومنی(ع) سمنان با بهره گرفتن از روش کارتهای امتیازی متوازن” انجام دادند به این نتیجه دست یافتند که از میان 4 بعد مالی، رشد و نو آوری، مشتریان و فرایند های داخلی بیشترین امتیاز مربوط به محور رشد و نوآوری است و محور های مشتریان، فرایند های داخلی و مالی در رتبه های بعدی قرار دارند. بنابر این نظام مذکور در زمینه مالی کمترین موفقیت را داشته است که با توجه به نظام پرداخت عملکردی، ضعف نظام در این محور مشهود است.
6- مریم ابراهیمی(1384) در پژوهشی با عنوان “بررسي رابطه همراستايي مديريت استراتژيك سيستم هاي اطلاعاتي با كارت امتيازي متوازن و عملكرد سيستم هاي اطلاعاتي” به این نتیجه رسید که افزايش همراستايي مديريت استراتژيك سيستم هاي اطلاعاتي با كارت امتيازي متوزان باعث افزايش عملكرد سيستمهاي اطلاعاتي مي شود.
7- ابراهیمی سروعلیا (1383) پژوهشی به منظور “بررسی نقش ارزیابی جامع عملکرد کارت امتیازی متوازن در ارزیابی عملکرد و کنترل مدیریت در شرکت ایرن خودرو دیزل انجام داد و به این نتیجه رسید که بین اجزاء بعد رشد و یادگیری و منظر فرایند های داخلی 80 درصد ارتباط معنی دار وجود دارد. بین اجزا فرآیندهای داخلی و منظر مشتری 78 درصد ارتباط معنی داری وجود دارد. بین اجرا منظر مشتری و منظر مالی 67 درصد ارتباط معنی داری وجود دارد.
8- احمد علی بابایی(1382) در پژوهشی با عنوان” طراحي و پياده سازي يک سيستم اندازه گيري عملکرد با بهره گرفتن از روش هاي کارت امتيازي متوازن و سنجه هدف گرا” به این نتیجه رسید که اندازه گيري اين ابعاد چهارگانه کارت امتیازی متوازن موجب شناسايي نقاط قوت و ضعف سازمان شده و فرصت هاي بهبود مناسبي را فراهم آورده است.
2-3-2) تحقیقات خارجی:
1- کانگوو کنث ژی [60] (2010) در پژوهشی با عنوان ” کاربرد معیارهای کارت امتیازی متوازن در محرک های اجرایی و عملکرد سازمانی” به روش آزمایشی و بر روی 165 شرکتی که از کارت امتیازی استفاده کرده بودند و 165 شرکت به عنوان گروه کنترل انجام داد و به این نتیجه رسید که ارتباط بسیار نیرومندی بین عملکرد و میزان انطباق آن با معیارهای کارت امتیازی متوازن وجود دارد به طوری که عملکرد سازمان با افزایش هماهنگی بین کارت امتیازی متوازن و عوامل اقتضایی آن افزایش خواهد یافت. به علاوه میزان وزنی که یک سازمان به اجزای غیر مالی کارت امتیازی میدهد به ویژگیهای آن سازمان وابسته است.
2- همچنین دیوید آلن کریستیس[61] (2008) پژوهشی با عنوان تاثیر کارت امتیازی بر عملکرد سازمان ها انجام داد. در این پژوهش 61 شرکت به روش پیمایشی مورد بررسی قرار گرفتند که از این میان 32 شرکت از کارت های امتیازی متوازن استفاده می کردند و 29 شرکت نه. وی رابطه معنی داری بین استفاده از کارت امتیازی متوازن و عملکرد مطلوب شرکت ها مشاهده کرد.
3- والری بلکمون[62](2008) پژوهشی با عنوان “برنامه ریزی استراتژیک و عملکرد سازمانی:بررسی استفاده از کارت امتیازی متوازن در سازمان های غیر انتفاعی” به صورت مقطعی و با بررسی عملکرد شرکت هایی که از برنامه ریزی استراتژیک استفاده کرده بودند و آنهایی که نکرده بودند انجام داد و به این نتیجه رسید که اگر چه در فرایند های داخلی تفاوت معناداری بین دو گروه از لحاظ فرایند های کسب و کار وجود ندارد اما در 5 حوزه فعالیت های برنامه ریزی راهبردی،موفقیت در ماموریت های سازمان، مشتریان، رشد و یادگیری کارکنان و فرایند های مالی بین این دو گروه تفاوت چشم گیری وجود دارد.
4- استفان کریستین فونتس(2008) پژوهشی با عنوان” ارتباط بین فرهنگ یادگیری در عملکرد سازمانی در سازمان هایی که از کارت امتیازی متوازن استفاده کرده اند” انجام داد. وی پس از کنترل تمامی متغیر های مداخله گر مثل: اندازه سازمان،بازده سالانه و نوع کسب و کار به این نتیجه دست یافت که ارتباط معناداری بین هفت بعد فرهنگ یادگیری و بعد رشد و یادگیری کارت امتیازی وجود دارد. بنابر این بستر سازمان هایی که از کارت امتیازی متوازن استفاده می کنند بر چگونگی انتخاب و اداره فعالیت های یادگیری تاثیر دارد.
د: چارچوب نظری تحقیق
سازمان های امروزی برای اینکه بتوانند در دنیای رقابتی نوین فعالیت کرده و بقا و سهم و خود، از بازار را حفظ نمایند، باید بتوانند در مقابل مسئولیت ها و اختیارات خود پاسخگوی مشتریان بوده و خدمات و کالاهایی را با کیفیت هرچه مطلوب تر به آحاد جامعه اراده دهند. به نظر می رسد دستیابی به این موارد جز با بازنگری و ایجاد برخی تغییرات اصلاحی در رویه ها و سیستم های موجود ممکن نباشد. مدیریت عملکرد روشی است که می توان بدان وسیله به بسیاری از این مقاصد دست یافت. این عملکرد مدیریتی که بر عملکرد، مسئولیت و پاسخگویی به عنواان مهمترین ارکان خود تکیه دارد، قادر است تا با بهینه سازی فعالیت ها، تامین نیاز و در خواستهای مشتریان را تشهیل نماید(خلیل نژاد و بیات،1382).
امروزه تاکید زیادی بر اندازه گیری عملکرد خود دارند و مایل اند در این زمینه با رقبای خود مقایسه شوند تا از این طریق به سطح عملکرد مطلوب رسیده و موقعیت خود را در بازار حفظ کنند(گودرزی نژاد،1382). کارت امتیازی متوازن غالبا موارد موجود در بیانیه رسالت ساطمان را به نقشه راهبردی جهت کارکنان بدل می سازد. با فهرست کردن فعالیت های خاص و تبیین روابط علت و معمولی میان این فعالیت ها و اهداف کلیدی مالی، کارت امتیازی متوازن نه فقط به عنوان یک سیستم ارزیابی عملکرد که به عنوان ابزاری برای رساندن ابتکارات راهبردی بلند مدت به واحدهای سازمانی و کسب موفقیت بلند مدت مالی سازمان به کار می رود. کارت امتیازی متوازن رویه ها و مفاهیم خاص مهم از رشته ها و تئوری های مختلف را به یک سیستم ارزیابی عملکرد پیوند می دهد تا به اهداف بهبود عملکرد مالی خود دست یابد. عملکرد مالی بهبود یافته پس از اجرای کارت امتیازی متوازن متلکی به تعیین شاخص های پیشرو که عموما غیر مالی می باشند، به طور منطقی از ایجاد روابط علی میان عملکرد بهبود یافته معیارهای غیر مالی و معیارهای منتخب مالی ناشی شده اند. به کارگیری روش کارت امتیازی متوازن به مدایران در اینتخاب این شاخص های کلیدی از طریق به تصویر کشیدن سازمان در چهار بعد کار امتیازی یاری می رساند. در صورتی که روابط علی میان معیارهیا غیر مالی و مالی عمیق باشد، تمرکز بر بهبود شاخص های پیشرو منجر به بهبود عملکرد در معیارهای منتخب مالی می شود(فرناندز[63]،2005).
بنابر آنچه گفته شد محقق در این پژوهش بر آن است تا با بهره گرفتن از معیارهای موجود و نیز با بهره گیری از نقطه نظرات متخصصان سازمان و تجزیه و تحلیل نتایج به دست آمده، شاخص های مورد استفاده در شرکت شهرک های صنعتی استان قم را استخراج نموده و بر اساس آن عملکرد این سازمان را ارزیابی نماید و نهایتا ضمن تدوین مدل نهایی شامل شاخص های منحصر به فرد این سازمان، پیشنهاداتی جهت هببود عملکرد ارائه نماید.
2-4-1 پیاده سازی کارت امتیازی متوازن
روش پیاده سازی ارائه شده در این تحقیق بر دو اساس استوار است:
1- مرور ادبیات موجود در زمینه پیاده سازی کارت امتیازی متوازن
2- فاکتورهای خاص و محدودیت های مربوط به سازمان مورد نظر (فرهنگ سازمانی، منابع،ساختار، استراتژی ها و …)
گام اول: شناسایی رسالت سازمان، چشم اندازها و ارزشها
بیانه رسالت و چشم اندازهای سازمان سندی است که یک سازمان را از دیگر سازمان های مشابه جدا می کند. رسالت و چشم انداز سازمان بیانگر ارزشها و اولویت های آن، قابلیت های رقابتی ویژ و طیف فعالیت های سازمان از نظر محصول ، مشتری و بازار است. در این گام رسالت محدود عمل، قابلیت های رقابتی، ارزش ها و اولویت های فعلی سازمان و چشم انداز به وضعیتی که سازمان در آینده می خواهد برسد، اشاره دارد. در این مرحله از پروژه، رسالت، آرمان و چشم انداز و ارزشهای شرکت شهرک های صنعتی استان شناسایی می شود. مطالعه اسناد رسمی سازمان همانند اساسنامه به عنوان سند بالادستی و مصاحبه با مدیران ارشد به عنوان افراد کلیدی سازمان بخشی از این مرحله است.
گام دوم:تعیین تعداد و عناوین ابعاد (جنبه ها)
کارت امتیازی متوازن یک مدل انعطاف پذیر است. بنابر این سازمان های مختلف به هنگام استفاده از این مدل باید با توجه به نیاز سازمان و نیز شرایط پیش رو، مدل خود را طراحی کنند. در این طراحی باید در مورد تعداد ابعاد و عناوین آنها تصمیم گیری شود. اغلب سازمان ها مدل خود را بر پایه مدل اصلی چهارگانه طراحی می کنند، اما در بر خی سازمان ها در تعداد و عناوین آن تغییراتی اعمال می کنند. در تحقیق حاضر ، مدل تحقیق بر اساس چهاربعد رشد و یادگیری، فرآیندهای داخلی، مشتری و خلق ارزش پایدار طراحی شده است.
گام سوم: تعیین اولویت ها و اهداف استراتژیک
منظور از اهداف و اولویت های استراتژیک، اهداف اصلی مرتبط با چشم انداز است که در صورت تحقق آنها چشم انداز سازمان محقق خواهد شد. این گام شامل شناسایی اهداف راهبردی شرکت می باشد.
گام چهارم: تعیین شاخص های کلیدی
بعد از تدوین اهداف راهبردی، نوبت به تعیین شاخص ها می رسد. کارت امتیازی متوازن شامل شاخص هایی در چهار بعد مذکور است. در این گام با مطالعه مستندات موجود در شرکت شاخص هایی برای هر بعد طراحی شده است که این شاخص ها میزان دستیابی به اهداف راهبرد در هر بعد را مورد ارزیابی قرار می دهند. بنابر این با سنجش آنها می توان میزان وصول به چشم انداز و استراتژی های شرکت را مدیریت کرد.
گام پنجم: اجراء و معرفی سیستم
در این مرحله نتایج حاصل از تحقیق ارائه شده و اقدام مقتضی جهت پیاده سازی کارت امتیازی متوازن جهت ارزیابی عملکرد شرکت شهرک های صنعتی استان قم انجام می شود.
2-4-2 معرفی شرکت شهرک های صنعتی استان قم و نقشه استراتژی آن
شركت شهركهاي صنعتي استان قم” به عنوان يكي از شركتهاي تابعه “سازمان صنايع كوچك و شهركهاي صنعتي ايران” در اسفند ماه سال 76 تأسيس و در فروردين سال 1377 فعاليت خود را با شهركهاي صنعتي شكوهيه و سلفچگان آغاز كرد. هم اكنون اين شركت داراي 7 شهرك صنعتي مصوب و يك مجتمع فناوري اطلاعاتIT است كه شهركهاي صنعتي شكوهيه، سلفچگان، محمودآباد، شهاب (چاپ و نشر) و قنوات فعال ميباشند. شهركهاي صنعتي نمونه كشوري (الغدير) و تخصصی صنایع ICT نیز در حال آماده سازي جهت واگذاري ميباشند. باستناد قانون حمايت از ايجاد نواحي صنعتي روستايي، مصوب 6/7/1384 مجلس شوراي اسلامي و همچنين آئين نامه اجرايي قانون مذكور و مصوبه شماره 116002/ت 35253 هـ مورخ 18/9/1385 هيأت محترم وزيران، نواحي صنعتي استان از سازمان جهاد كشاورزي به شركت شهرك هاي صنعتي انتقال يافت. هم اكنون نواحي صنعتي خورآباد، سيرو، طغرود و دستجرد آمادة جذب سرمايه گذاران صنعتي ميباشد. شرکت شهرک های صنعتی استان قم، خود را در بیانه ماموریت سازمان اینگونه معرفی کرده است: سازمانی پویا، دانش مدار و چابک میباشد که بهترین گزینه را برای سرمایه گذاری واحدهای صنعتی در سطح کشور فراهم آورده و صنایع کوچک استان را در راستای جهانیشدن پیش می برد. این سازمان به منظور تحقق بیانیه ماموریت، در زمینه ايجاد و توسعه شهركها و نواحي صنعتي، اهداف توسعه امكانات زيربنايي و حفظ محيط زيست را برای خود در نظر گرفته است و در رابطه با توانمند سازی واحدهای صنعتی کوچک به دنبال توسعه سرمايه گذاري صنايع كوچك، توسعه بازار داخلي و خارجي،توسعه شبكه ها و خوشههاي صنعتي، ارتقا بهرهوري واحدهای صنعتی، توسعه مديريت منابع انساني واحدهاي صنعتي و حمايت از كارآفريني، ارتقا فناوري در واحدهای صنعتی و توانمند سازي نهادهاي اجتماعي صنعتي است. همچنین به منظور تعالي سازماني، شرکت شهرکهای صنعتی استان قم قصد دارد به توسعه منابع انساني شركت، بكارگيري فناوري روز در شركت و توسعه منابع درآمدي شركت دست یابد. ویرایش دوم سند راهبردی شرکت شهرک های صنعتی استان قم توسط شرکت مهندسی سحاب اندیشه تدوین شد. بر اساس اهداف تعیین شده در این سند نقشه استراتژی شرکت پس از مذاکره با کارشناسان مربوطه به صورت زیر تدوین شد.
افزایش تعداد کارگاه های بهره برداری شده
بهبود خوشه های صنعتی
افزایش سطح اشتغال در صنعت استان
گسترش سرمایه گذاری های صنایع کوچک
افزایش واحد های صنعتی
خلق ارزش پایدار