- با توجه به آنکه در این چنین مصاحبه‌ای امکان درگیری و چالش مجدد پاسخگو با مسائل و مشکلاتی که پشت سرگذاشته بود، فراهم می‌آمد، تلاش می‌شد پاسخگو با مسئله از جنبه‌های مختلف مواجه شود تا حتی‌الامکان در پایان مصاحبه، اثرات این یادآوری به حداقل کاهش یابد.
-
- در پایان مصاحبه، حتما از پاسخگو خواسته می‌شد تا در صورتی که گمان می‌کند نکته‌ای از قلم افتاده یا درنظر‌گرفته نشده است، تذکر دهد. به وی تصریح می‌شد که در صورتی که در آینده نیز نکته‌ای برای اظهار دارد، همواره امکان ارتباط بین وی و محقق فراهم است.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))
- در انتخاب مکان مصاحبه معمولا شرایط پاسخگو در نظرگرفته می‌شد. تلاش می‌شد تا وی در محیط مصاحبه، احساس امنیت و آرامش نماید. معمول زنان شاغل محل مصاحبه را در محل کار خود، مثلا در پایان ساعت اداری و یا هنگام ظهر که مراجعی نداشتند، تعیین می‌کردند. زنان خانه‌دار معمولا ترجیح می‌دادند که مصاحبه در خانه، انجام شود. سعی می‌شد که در محل مصاحبه جز مصاحبه کننده و مصاحبه شونده فرد دیگری حضور نداشته باشد. نکته مهم آن است که معمولا زنان مصاحبه شونده ترجیح می‌دهند که در زمان مصاحبه، همسران آنان در محل حضور نداشته باشند (علیرضانژاد،۱۳۸۳: ۱۲۹).
۳-۲-۲- روش تجزیه و تحلیل داده‌ها
برای تجزیه و تحلیل داده‌های حاصل از گفتگوها، ابتدا نوارهای مصاحبه‌ها پیاده و بر اساس تیپ‌های مورد نظر پژوهش دسته‌بندی شد. ایده‌های اصلی هر مصاحبه، تمام نکاتی که در حین گفتگو با زنان مورد نظر یادداشت شده و نیز مسایلی که پاسخگویان در حین تکمیل پرسشنامه‌ها برای کامل‌تر کردن پاسخ‌های خود مطرح کرده‌بودند، جمع آوری و طبقه‌بندی شد. ابتدا مفاهیم اصلی که پایه اصلی پژوهش به حساب می‌آیند، و در جریان مصاحبه‌ها به دست آمده بود، استخراج شد و در جداول قرار گرفت و براساس این مفاهیم و با دسته‌بندی اطلاعات مصاحبه‌ها در قالب این مفاهیم، شباهت‌ها و تضادها‌ی آن‌ها با توجه به تیپ‌های متفاوت زنان مورد توجه قرار گرفت. در تجزیه و تحلیل داده‌ها به نکات ذیل توجه شد:
- هدف از تجزیه و تحلیل داده‌ها فهمیدن معنی است. برای نیل به این کار به چیدن اطلاعات درکنار یکدیگر و منظم نمودن آن اقدام شد.
- برای ارائه مطالب و سازماندهی آن‌ها، به مقایسه داده‌های حاصل از مصاحبه‌ها پرداخته شد. در این روند به شباهت‌ها، مغایرت‌ها و درون بینی‌ها توجه شد. طبقه بندی داده‌ها به منظور فراهم آوردن امکان مقایسه و تجزیه و تحلیل انجام شد. اصول مربوط به طبقه‌بندی از داخل مصاحبه‌ها استخراج شده است.
- اولین مرحله تجزیه و تحلیل داده‌ها، با کدگذاری مطالب آغاز شد. لازم به ذکر است که دسته‌بندی و کدگذاری داده‌ها، همزمان با گردآوری اطلاعات آغاز و در خلال آن تداوم یافته و تکمیل شد. این کدگذاری‌ها امکان دستیابی به نکات اساسی و پایه‌ای مصاحبه‌ها را برای محقق فراهم می‌سازد. طبیعتا این فرایند موجبات پالایش و تکمیل مصاحبه‌های بعدی را فراهم ساخت و آخرین مصاحبه‌ها بیشترین نشانه‌‌ها را در خصوص پیشبینی‌های نظری، ارائه خواهد نمود. به کدگذاری به مثابه ارائه مدل مفهومی این بخش از تحقیق نگریسته می‌شد.
- محتوای مصاحبه‌ها تحلیل محتوی کیفی شدند تا ایده‌های اساسی به دست آمده در هر مصاحبه‌استخراج شده و البته برای تقویت مصاحبه‌های آتی به کارگرفته شود (علیرضانژاد،,۷۸:۱۳۸۳ (Creswell, 1994, p 329-332.
۳-۲-۳- نمونه‌گیری در بخش کیفی
دراین بخش انتخاب افراد برای مصاحبه توسط نمونه‌گیری غیراحتمالی انجام شد. براساس این روش ابتدا با افرادی در مناطق مورد نظر که شرایط آن‌ها برای مصاحبه مناسب تشخیص داده شد، گفتگو و پس از آن از وی خواسته می‌شد که افراد دیگری که تمایل به همکاری با این پژوهش را دارند متناسب با تیپ‌های مورد نظر پژوهش، به ما معرفی نمایند. این نوع نمونه‌گیری به نمونه‌گیری گلوله برفی مشهور است.
در مجموع ۱۶ مصاحبه انجام شد، ۲ نفر از زنان مجرد، ۲نفر از زنانی که به تازگی عقد نموده، ۴نفر زنان بی همسر در اثر طلاق، ۴ نفر زنان متاهل و ۴نفر زنان بی همسر در اثر فوت همسر. همچنین در این میان با ۳ تن از قضات شاغل در دادگستری کل استان سمنان و ۲نفر از سردفتردار ازدواج و ۳ وکیل مصاحبه شد. در این تحقیق مصاحبه‌ها زمانی پایان یافته تلقی شد که در چند مصاحبه آخر، اشکال جدیدی از اطلاعات را مشاهده ننمودیم؛ یعنی با توجه به تکراری بودن اطلاعات، نیاز به مصاحبه‌های بعدی فاقد موضوعیت شد.
نکته دیگر در انتخاب نمونه‌ها، توجه به تیپ‌بندی صورت گرفته در پژوهش بود. در این پژوهش زنان از خلال دوره‌های متفاوت زندگی خود مشاهده می‌شدند و نیز تاثیر مهریه در احساس قدرت آنان نیز مورد توجه بود. لازم به ذکر است که طول زمان مصاحبه از حداقل ۴۵ دقیقه تا حداکثر ۵/۱ ساعت بود.
ویژگی‌های کلی افراد نمونه در بخش کیفی
تعداد فرزند
نحوه ازدواج
مدت ازدواج
سن ازدواج
شغل
تحصیلات
سن
ردیف
۱ پسر۲ دختر
ازدواج سنتی
۳۴ سال
۱۸ سالگی
خانه‌دار
ابتدایی
۵۲
۱
–
ازدواج سنتی – مطلقه
۲ سال
۲۶ سالگی
منشی
لیسانس
۳۲
۲
۱ پسر فوت نموده
