دو عامل گستردگی و شدت، تعیین کننده قوت و ضعف فرهنگ هستند. گستردگی که نشان دهنده تعداد افرادی است که ارزشهای اصلی فرهنگ را پذیرفتهاند و شدت، درجه تعهد افراد به این ارزشهای محوری است. با کنار هم قرار دادن این دو معیار، سه نوع فرهنگ سازمانی به وجود میآید(زارعی،۱۳۸۴،ص۸۴).
فرهنگ قوی: فرهنگ سازمانی که در آن تعداد اعضای متعهد به ارزشهای غالب زیاد و میزان تعهد آنان قوی میباشد.
فرهنگ میانه: حدفاصل بین فرهنگ قوی و فرهنگ ضعیف است برخی دارای تعدادی اعضای متعهد میباشند که تعهد آن کم است و برخی دارای تعداد اعضای کم با تعهد قوی هستند.
فرهنگ ضعیف: فرهنگهایی هستند که تعداد اعضای متعهد شان محدود و اندک است و میزان تعهد این تعداد اندک نیز ضعیف میباشد.
فرهنگ قوی
فرهنگ میانه
فرهنگ میانه
فرهنگ ضعیف
زیاد تعداد اعضای متعهد به سازمان کم
نمودار (۲-۴) فرهنگ سازمانی
فرهنگ سازمانی قوی دارای ویژگیهایی به شرح زیر است: (رضائیان،۱۳۸۶،ص۲۰۱)
– رفتار کارکنان را شکل میدهد
– باورهای مشترک ایجاد میکند
– باعث هویت سازمانی برای کارکنان می شود
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))
– از بی نظمی در سازمان جلوگیری می کند
– باعث هماهنگی در رفتار می شود
– تعهد کاری ایجاد می کند
– شکل ظاهری افراد را مشخص می کند
– خود کنترلی ایجاد می کند
فرهنگ ضعیف دارای ویژگیهای زیر است:
– باورها و ارزش های روشنی درباره چگونگی موفقیت در کار وجود ندارد.
– انتظاراتی که سازمان از اعضای خود کارکنان دارند روشن نیست
– بیشتر بر کارهایی روزمره سازمان تاکید میشود
– خرده فرهنگهای متفاوت، پراکنده، بی ارتباط با یکدیگر وجود دارد.
– تعارض فرهنگی بالاست
۲-۱۳-۳ فرهنگ سازمانی انطباق پذیر و انطباق ناپذیر
فرهنگ در یک طبقه بندی دیگر براساس میزان تمایل مدیران برای انجام کار و فعالیتهای که سازمان با محیط رقابتی در حال تغییر، در انطباق باشد به دو طبقه تقسیم میشود(کاظمی،۱۳۸۴،ص۳۳).
۲-۱۳-۴ فرهنگ سازمانی بروکراتیک [۳۹] و شهروندگرا
فرهنگ بروکراتیک را اسامی مختلفی گذاشتهاند. فرهنگ انطباق، فرهنگ عقلانیت، فرهنگ کنترل و فرهنگ فرایند(کاظمی،۱۳۸۴،ص۴۳).
ویژگیهای فرهنگ بوراکراتیک:
– سبک مدیریت استبدادی است و درجه بالایی از کنترل وجود دارد.
– ارتباط کمی وجود دارد مدیریت یک مدیریت متحد الکلمه و از بالا به پایین است.
– افراد در جستجوی ثبات هستند، زمینه محدودی برای نوآوری دارند و جهت گرایش بسوی اطاعت از دستورات است.
– فرایند تصمیم گیری تکراری و متمرکز است.
– برای شروع فرایند های نو آورانه نوعی بی میلی وجود دارد.
ویژگی فرهنگ شهروندگرا
– وظایف و فعالیتهایی که در یک سازمان دولتی انجام میشود منحصرا به منظور خدمات دهی مفید به شهروندان میباشد
– سازمان براساس کیفیت سرویس ارائه شده با توجه به منافع قابل دسترسی ارزیابی خواهد شد.
– خدمات ارائه شد دارای ارزش مشترکی خواهد بود که به وسیله اعضای سازمان ایجاد شده است.
– کیفیت خدمت نیازمند یک روش واقعی برای شهروندان است(کاظمی،۱۳۸۴،ص۳۵).
۲-۱۴ انواع فرهنگ سازمانی